پس از نهضت خونین و انقلابى حضرت امام حسین(علیه السلام) که به شهادت غمبار و جانسوز خود و هفتاد و دو تن از اهل حرم و خانواده و یاران و پیروان جان برکف و پاکبازش منجر شد، پدیده اى تازه در تاریخ اسلام شکل گرفت و در طول تاریخ به سرعت جایگاه و پایگاه شایسته و بحقّ خود را به دست آورد. این پدیده، عبارت بود از برگزارى و اجراى مراسم سوگوارى و عزادارى حسینى و اشک و ناله و ندبه و شیون و زارى و...
آرى پس از آن فاجعه خونین و واقعه شگفت و شگفتى انگیز، پس از آن حماسه خون و شهادت و مقاومت و ایستادگى تا آخرین نفس و آخرین قطره خون، و پس از آن توحش و خونخوارگى و بى رحمى نسبت به پاک ترین افراد سلاله پاک عصمت و طهارت و جانبازترین پیروان راه و رسم رسول خدا، پس از آن ماجراى شگرفى که از پهنه کربلا براى همه کسان و یاران و همراهان امام حسین(علیه السلام) از پیرمرد سپید موى تا کودک شیرخواره، قربانگاهى سرخ و خونین ایجاد کرد، شیعیان راستین على(علیه السلام) و پیروان پاکباز حسین(علیه السلام) چه باید مى کردند؟
در دورانى که پس از واقعه محرم سال 61 هجرى، تخم وحشت در زمین دل ها کاشته شد و بذر هراس در جان ها پاشیده بودند، و زهراب خشونت و خفقان بر زمین دلها و ایمان ها فرو مى باریدند، شیعیان چه راهى در پیش مى توانستند گرفت؟
در آن روز و روزگار، شاید تصور اکثریتى عظمى بر این بود که شیعیان راهى و چاره اى جز سکوت و اختفا و تقیه ندارند و دیگر هرگز نباید دم درکشند و حتى حق حیات خود را مطالبه کنند.
به راستى که تا مدتى کوتاه نیز چنین بود و شیعیان و پیروان امامت و ولایت در چنگال بیم و هراس ناشى از خفقان و خونخوارگى حکومت و خلافت وقت با وحشت به گوشه اى خزیده و سکوت اختیار کرده بودند، اما خیلى زود این دوران تمام شد و شیعیان راستین على(علیه السلام) و حسین(علیه السلام) راهى مناسب و مؤثر براى ابراز وجود و اظهار حیات و آشکار ساختن فریادهاى خشم و کینه و نفرت خود پیدا کردند. و این، همان پدیده تازه اى بود که در همان سال هاى آغازین دهه هفتم هجرى در تاریخ اسلام پیدا شد و راه و رسمى تازه را در تاریخ مبارزات عقیدتى و مکتبى و فکرى بنیان گذارى کرد.
این پدیده، همان پدیده عزادارى و سوگوارى و اجراى مراسم اشک و ندبه بر شهیدان کربلا بود که از همان آغاز پیدایش، خود را به عنوان سلاحى برنده و وسیله و ابزارى مؤثر و قاطع براى ایستادگى در برابر ظلم و زور و جور و ستم بنى امیه نشان داد. و پس از آن نیز در طول تاریخ حکومت جباران و ستمگران همواره مورد استفاده قرار گرفت و همیشه هم تأثیرى قاطع و سازنده داشت. بى جهت نیست که رهبر کبیر انقلاب اسلامى ایران، امام راحل و بنیانگذار جمهورى اسلامى ایران، بارها و بارها در سخنان گرم و گرمى بخش و تکان دهنده خود تأکید و تکرار مى کردند: «این مراسم عزادارى حسینى را سبک نگیرید. مراسم عاشورا و گریه بر شهیدان کربلا را به طور جدى و پیگیر انجام دهید، در این گونه مراسم، گریه کنید و اشک بریزید که ما شیعیان هر چه داریم از برکت همین اشک ها و گریه ها داریم...»
بلى، این پدیده شگرف در تاریخ تشیع، از همان نخستین سال هاى پس از واقعه عاشورا با دعاهاى شگرف و شورانگیز حضرت امام سجاد(علیه السلام) آغاز شد. آن دعاها که هر کدام ابعاد و زوایاى گوناگون دارد و براى هر یک مى توان هزاران تفسیر علمى و دقیق به عمل آورد، در یک بعد از ابعاد هزاران گونه اش نیز به همین پدیده مى پرداخت.
به دیگر سخن، یک بعد از ابعاد مختلف آن دعاها، یاد ذکر مصایب و رنج هایى بود که بر خاندان عصمت و طهارت و سلاله امامت رفته بود و مى خواست که آن همه رنج و اندوه و ملال را که بر آن خاندان پاک رفته است، زنده و جاوید نگه دارد و از فراموش شدن آن جلوگیرى کند و درخت خشم و خروش و کینه و نفرت نسبت به ظلم و زور و کفر و بى دینى را سر سبز و با طراوت نگه دارد.
و چنین نیز شد و از آن پس، این پدیده گریه و عزادارى و یا در واقع این پدیده زنده نگه داشتن یاد و تأثیر و فلسفه نهضت انقلابى حسین(علیه السلام)، در طول تاریخ اسلام و تشیع ادامه پیدا کرد. اکنون دیگر در روند تداوم خود فقط با خاندان بنى امیه کار نداشت، بلکه لبه تیز آن متوجه تمام حکومت هاى ظلم و جور و تمام قدرت هاى کفر و زندقه بود.
به همین دلیل است که گفته مى شود: برگزارى هر جلسه تعزیهو سوگوارى وعزادارى حسینى در حقیقت به مثابه گلوله اى است که بر قلب رژیم هاو حکومت هاى کفر وستم شلیک مى شود...
بدین گونه ملاحظه مى شد که در طول تاریخ اسلام و تشیع، یکى از برنده ترین و قوى ترین و مؤثرترین و نافذترین و کارسازترین سلاح هاى مسلمانان راستین همواره و در هر مکان و هر زمان و در مقابل هر یک از حکومت هاى کفر و ظلم و جور و علیه هر یک از نظام هاى باطل، همین برگزارى مراسم و مجالس روضه خوانى و عزادارى و تعزیه و سوگوارى حسینى، در اشکال مختلف خود بوده است.
