مهدویت در اینترنت

على‏اکبر کریمى‏میهن

اشاره

در عالم گسترده اینترنت، انسان‏ها با اهداف گوناگون به ارائه افکار و اندیشه‏هاى خود مى‏پردازند. در این میان، عرضه مطالبى چون: مهدویت، امید به ظهور مصلح و رهبرى الهى، مسیح‏گرایى، هزاره گرایى، آینده‏گرایى و یا منجى‏گرایى از مهم‏ترین و پرجنجال‏ترین مباحث به شمار مى‏آیند. یک جستجوى ساده در اینترنت، انسان را با انبوهى از اطلاعات در این مقوله روبهرو مى‏کند؛ به گونه‏اى که با هدف اثبات مدعا و اندیشه خود، به طرح و ارائه مباحثى از این قبیل پرداختهاند.

در این بین، تلاش طالبان عدالت و امامت در معرفى و شناسایى ناجى بشریت حضرت مهدى(عج) قابل ستایش است.

از این‏رو، به معرفى و بررسى برخى از پایگاه‏هاى شیعى اینترنت در موضوع مهدویت مى‏پردازیم که به زبان فارسى ارائه شده‏اند.

1. پایگاه اطلاع‏رسانى اجلاس مهدى

www.ejlasmahdi.com

اجلاس دوسالانه بررسى ابعاد وجودى امام مهدى(عج)، در سال 1374 ش با هدف تعمیق و گسترش فرهنگ انتظار و انجام مأموریت‏هاى علمى و تبلیغى آغاز به کار کرده است. دبیرخانه اجلاس که زیر نظر معاونت پژوهشى سازمان تبلیغات اسلامى فعالیت مى‏کند، متشکل از کمیته‏اى علمى است که در زمینه بسترسازى براى طرح مباحث مهدوى در محافل پژوهشى و علمى داخل و خارج از کشور، کاوش درباره معارف مهدوى در حوزه شیعه و رفع شبهات موجود فعالیت مى‏کند. پایگاه اینترنتى اجلاس مهدى به ارائه مطالبى مانند: اخبار، فراخوان مقاله، چکیده مقالات برگزیده، مجموعه مقالات اجلاس سوم، نشریات و کتاب‏هاى مربوط به حضرت مهدى(ع) مى‏پردازد.

کتابخانه و کتاب‏هاى تخصصى به زبان‏هاى فارسى، عربى و انگلیسى، معرفى 48 پایان‏نامه، پرسش و پاسخ به صورت طبقه‏بندى شده در 37 موضوع، معرفى مؤسسات و مراکز مهدوى و بانک صوت شامل قطعات مختلفى از ادعیه، مناجات و مولودى از دیگر بخش‏هاى این پایگاه به شمار مى‏آید.

2. پایگاه مسجد مقدّس جمکران

www.jamkarn.info

این پایگاه که توسط بخش فرهنگى مسجد مقدّس جمکران تهیه شده و در شبکه جهانى اینترنت قرار گرفته است، مطالبى را به زبان‏هاى فارسى، عربى و انگلیسى ارائه نموده است. امام مهدى(عج) در قرآن، امام مهدى(عج) در کلام معصومین(ع)، کرامات آن حضرت در مسجد مقدس جمکران، سخنان حضرت مهدى(عج)، معرفى مسجد جمکران، دعا و زیارات، کتاب و مقاله از گزینه‏هاى این پایگاه مى‏باشد.

متن کامل 28 جلد کتاب فارسى و 31 جلد کتاب عربى، معرفى اجمالى 313 کتاب از کتب مهدویت و فهرست کتاب‏هایى که توسط انتشارات مسجد مقدس جمکران منتشر شده، از جمله مواردى است که در بخش کتابخانه این پایگاه موجود است. علاوه بر این، مقالاتى نیز در بخش مذکور قابل دسترسى مى‏باشد.

یکى دیگر از ویژگى‏هاى این پایگاه، پاسخ به سؤال‏هایى است که درباره امام زمان(ع) و موضوع غیبت و ظهور آن حضرت مطرح است. از این‏رو، مباحثى چون: اعتقاد به مهدویت در دیگر ادیان و مذاهب، آگاهى امام زمان(ع) از اعمال ما، وظایف منتظران، حضرت مهدى(ع) در قرآن، علت و فلسفه غیبت، غیبت صغرا و کبرا، ملاقات با امام زمان(ع)، ویژگى‏هاى حکومت امام(ع)، یاران امام زمان(ع)، داستان تولّد امام زمان(ع)، داستان مادر امام(ع)، نشانه‏هاى ظهور، زمان و مکان ظهور، تبیین طول عمر امام زمان(ع) و رجعت، در بخش پرسش و پاسخ‏هاى موجود در پایگاه قابل مطالعه است.

3. پایگاه موعود

www.mouood.org

این پایگاه شماره‏هاى مختلف نشریه «موعود» را با دسته‏بندى مطالب و مقالات آن در اختیار مى‏گذارد. ابعاد وجودى حضرت مهدى(عج)، غیبت صغرا و کبرا منجى‏گرایى و مهدویت در ادیان و فرق مختلف، ظهور و نشانه‏هاى آن، مباحثى درباره پیشگویى‏هاى صورت گرفته درباره آخرالزمان و مقالاتى در مورد رواج منجى‏گرایى در مغرب زمین، از جمله موضوعات مطرح در این مقالات هستند.

این پایگاه با ساختار CMS مطالب خود را عرضه مىکند که سرعت ارائه مطالب از امتیازات آن است. زبان فارسى، تنها زبان پایگاه است.

4. پایگاه به سوى ظهور

www.zohoor.net

این پایگاه مطالبى درباره: ظهور امام مهدى(ع)، اهل‏بیت(ع)، جشنواره موعود و منجى از دیدگاه ادیان مختلف، انقلاب اسلامى و ظهور، و نیز چندین قطعه از مجموعه سخنرانى‏هاى مطرح‏شده در فرهنگ‏سراى ارسباران را ارائه مى‏دهد.

این پایگاه به سه زبان فارسى، عربى و انگلیسى و و همچنین با نشانى‏هاى:

www.entezar.com و www.entezar.net

در دسترس علاقه‏مندان قرار دارد.

5. پایگاه منجى

www.monjee.org

گفتمان مهدویت شامل سخنرانى‏هاى علماء و شخصیت‏هاى بزرگى همچون: صافى گلپایگانى، امینى، رفسنجانى، معرفت و عسگرى، و نیز کتابخانه مهدویت، کتاب‏شناسى، پرسش و پاسخ، قطعه‏هاى صوتى و معرفى دیگر پایگاه‏ها از جمله مطالبى است که مؤسسه فرهنگى انتظار نور در دسترس کاربران قرار داده است. این پایگاه به سه زبان فارسى، عربى و انگلیسى قابل تنظیم مى‏باشد. به نظر مى‏رسد مهم‏ترین قسمت این پایگاه، بخش سخنرانى‏هاى علماء و دانشمندان در بخش گفتمان است.

6. یا مهدى

www.yamahdi.com

این پایگاه به زبان انگلیسى بوده و شامل: کتاب، مقاله، داستان‏هایى براى نوجوانان، کارت پستال، نغمه‏ها، ادعیه، مسابقه و جدول مى‏باشد. بخش مقالات، مشتمل بر 46 عنوان مقاله است که موضوعاتى چون: حضرت مهدى(ع) در قرآن، تولد حضرت مهدى(ع)، مهدویت در میان اهل سنت، نائبان حضرت مهدى(ع)، وظایف و مسئولیت‏ها، غیبت حضرت مهدى، اهمیت مهدویت و مهدى‏هاى دروغین از جمله آنهاست.

7. شبکه منتظر

www.montazar.net

شبکه امام مهدى(ع) توسط مرکز جهانى اطلاع‏رسانى آل‏البیت(ع) در تابستان سال 1379هـ.ش راه‏اندازى شده است. اطلاعات این پایگاه به سه زبان فارسى، عربى و انگلیسى در اختیار کاربران قرار مى‏گیرد. عناوینى چون: مهدویت، امام مهدى(ع)، غیبت، انتظار، ظهور، کتابخانه، بانک صوت و تصویر، صفحات شخصى، پرسش و پاسخ و مناسبت‏ها موضوعات اصلى این پایگاه را تشکیل مى‏دهد. صفحه انگلیسى پایگاه هم با مطالب کاملى درباره زندگى، امامت، غیبت و ظهور حضرت مهدى(ع) ارائه شده است. ضمن اینکه متن کامل 12 جلد کتاب انگلیسى نیز در دسترس مى‏باشد.

پایگاه امام مهدى(ع)

www.imammahdi-s.com

این پایگاه توسط بنیاد فرهنگى حضرت مهدى(ع) به منظور تحقق اهداف این بنیاد؛ یعنى آشنا ساختن نسل جوان کشور با فرهنگ مهدویت و زدودن خرافات و افکار انحرافى و تبیین اهداف قیام و انقلاب جهانى آن حضرت(عج) تأسیس شده است. از بخش‏هاى مختلف این پایگاه مى‏توان به گزینه‏هایى مانند: سخن بزرگان شامل فیلم سخنرانى بزرگانى همچون: فاضل، مکارم، استادى، صافى گلپایگانى و کریمى جهرمى، و نیز کتابخانه، اخبار مهدویت، پرسش و پاسخ، مسابقه و مقالات کوتاه اشاره کرد. در بخش پرسش و پاسخ علاوه بر پاسخگویى به سؤال‏هاى جدید، پرسش‏هاى مربوط به دوران ظهور و سؤالات اعتقادى نیز به صورت طبقه‏بندى شده در دسترس است.

از ویژگى‏هاى این پایگاه آن است که در بخش میزگرد مى‏توان در جلسات گفتگو و بحث‏هایى که درباره حضرت مهدى(ع) مطرح مىشود، شرکت کرد.

این پایگاه به سه زبان فارسى، عربى و انگلیسى در دسترس کاربران قرار دارد.

8. شبکه اطلاع‏رسانى حضرت مهدى(عج)

www.emammahdi.com

پایگاه امام مهدى(عج) با کوشش دفتر پژوهشى وتر در سال 1380 ه.ش راه‏اندازى گردیده است. این مجموعه به منظور ارائه معارف تازه درباره امام زمان(عج) تأسیس شده است. مهم‏ترین محتواى پایگاه، کتابخانه است که شامل تعدادى کتاب به زبان فارسى مى‏باشد، مانند: آیینه اسرار، اصالت مهدویت در اسلام از دیدگاه اهل سنت، سوز هجران، امام مهدى فروغ تابان ولایت، ظهور امام مهدى از دیدگاه اسلام و مذاهب و ملل، مهر بیکران و معرفت حجت خدا. دیگر کتاب‏ها نیز به زبان عربى عرضه شده است.

در بخش صوت قطعاتى همچون: زیارت آل‏یاسین، دعاى ندبه، دعاى عهد، تشرف على ابن مهزیار، اسماعیل هرقلى و علامه بحرالعلوم،و همچنین چند سخنرانى و مداحى و نمایشنامه صوتى در معرض استفاده کاربران قرار دارد.

بخش جالب توجه این پایگاه نوشته‏هایى است که بیانگر راز و نیازهاى دوستداران و زائران آقا امام زمان(ع) مى‏باشد. در این بخش مى‏توان راز و نیازها، عرض ارادت، شکوه‏ها و درد دل‏هاى خود را با حضرت بقیة اللّه(ع) درج نمود. این پایگاه به زبان فارسى ارائه شده است.

نقد و بررسى

در یک نگاه کلى، پایگاه‏هاى مربوط به مهدویت به چند دسته تقسیم مى‏شوند. دسته اول، پایگاه‏هایى هستند که در خصوص امام مهدى(ع) و مهدویت فعالیت دارند. دسته دوم، پایگاه‏هاى اسلامى هستند که بخشى از فعالیت خود را به اهل‏بیت و امام عصر(ع) اختصاص داده‏اند و دسته سوم، مراکز و پایگاه‏هایى هستند که به شکل عمومى‏تر در زمینه‏هایى مانند: مسیح‏گرایى، هزاره‏گرایى، منجى‏گرایى و آینده‏گرایى کار مى‏کنند. علاوه بر اینها پایگاه‏هایى نیز وجود دارند که ضد مهدویت به شمار مى‏آیند و تمام تلاش خود را براى انکار و تحقیر معتقدان به مهدویت و منجى‏گرایى به کار بسته‏اند. البته دسته سوم از پایگاه‏هاى مذکور هم لزوماً نسبت به موضوع امام مهدى(عج) نگرش مثبتى ندارند و به القاء شبهه در ابن باره مى‏پردازند؛ که آشنایى با نظرات آنها امرى ضرورى است.

در بررسى پایگاه‏هاى مرتبط با مهدویت، چند نکته را مى‏توان یادآور شد:

1. آشنایى با پایگاه‏هاى اطلاع‏رسانى مرتبط با مهدویت و موضوعات وابسته به آن، در جهت ارتقاء سطح دانش مهدوى و اعتقادات دینى مردم، امرى لازم و ضرورى به شمار مى‏آید و تلاش مراکز مهدویت در این باره بسیار ستودنى است.

2. پایگاه‏هاى غیر اسلامى به دلیل نداشتن منابع غنى و مستند، به جاى پرداختن دقیق به مباحث آخرالزمان، به پیشگویى‏ها و گفته‏هاى کاهنان و شخصیت‏هاى آینده‏شناس اکتفا کرده‏اند. این ویژگى در میان انبوه مطالب ارائه‏شده توسط آنها در قالب کتاب و مقاله به‏روشنى آشکار است.

3. از آنجا که تمام ادیان به ظهور منجى آخرالزمان معتقد هستند و براى خود باورهایى دارند، بهتر است موازى با صفحات آنان، صفحاتى تهیه شود و روایات و اعتقادات شیعى درباره وجود حضرت ولى‏عصر(عج) ارائه گردد. بدیهى است دستیابى به این مهم، نیازمند ترجمه منابع موجود به زبان خارجى و تهیه برنامه‏هایى جهت جستجوى مناسب مى‏باشد.

4. ضعف کمى و کیفى پایگاه‏هاى مهدویت در مقابل پایگاه‏هاى ضد مهدویت، خود غم بزرگى است.

بى‏تردید تبیین عقاید و دفاع از واقعیت‏ها، زمانى ثمربخش خواهد بود که با شیوه‏هاى صحیح و دقیق اطلاع‏رسانى همراه باشد.

5. زمینه‏سازى براى اطلاع‏رسانى با شیوه‏هاى جدید و مؤثر، از بایسته‏هاى مهم و اصلى پایگاه‏هاى اسلامى به شمار مى‏آید و نسل جوان و حتى کودکان و نوجوانان، از مهم‏ترین مخاطبان این شیوه‏ها مى‏باشند. به همین دلیل، باید در عرضه مطالب، سطوح گوناگون کاربران را نیز در نظر گرفت.

هم‏اینک، دشمنان آن حضرت(ع) اقدام به تولید بازى‏هاى رایانه‏اى کرده‏اند که به روشى بسیار دقیق و حساب شده کودکان را از مهدى موعود بیزار مى‏کند.⁽¹⁾ از این‏رو، تهیه و تولید اطلاعات براى سنین مختلف و عرضه آن با شیوه‏هاى نوین امرى مهم تلقى مى‏شود.

6. بیشتر مطالب پایگاه‏هاى مدافع مهدویت، در قالب مقاله و کتاب است؛ مطمئناً کتاب و مقاله به تنهایى براى مقابله با اندیشه‏هاى مخالف و توسعه باور و آگاهى کاربران کافى نیست و عدم توجه به شیوه‏هاى سمعى و بصرى و استفاده نکردن از رسانه‏هاى غیر نوشتارى، از کاستى‏هاى این پایگاه‏ها مى‏باشد.

7. ضعف دیگر چنین پایگاه‏هایى، روزآمد نبودن مطالب آن است. برخى از پایگاه‏هاى مهدوى مدتهاست که به حال خود رها شده و تغییر محسوسى در آن صورت نگرفته است و این موضوع، در دنیاى رو به رشد اینترنت و سرعت فزاینده آن در ارائه امکانات نوین، به معناى عقب ماندن از پایگاه‏هایى است که همگام با فنّاورى اطلاعات و ارتباطات به ارائه مطالب خود مى‏پردازند.

8. در ارائه مباحث و اندیشه‏هاى مهدوى علاوه بر مخاطبان داخلى و فارسى زبان، باید مخاطبان آن سوى مرزها را هم مد نظر داشت و سطوح مختلف کاربران از اقوام و ملل گوناگون با عقاید متفاوت را مورد توجه قرار داد و جنبه‏هاى منطقى و استدلالى مباحث را بیشتر لحاظ نمود.

به امید آنکه هدایتگر بشر و منجى واقعى انسان‏ها هرچه زودتر پرده از رخ کنار زند و با طنین «انا بقیة اللّه»، دل‏هاى عاشقان و منتظران ظهورش را تسلى بخشد و وعده‏هاى الهى را تحقق بخشد و غم و اندوه را از دل‏هاى همه شیعیان عالم و ارادتمندان به ساحت مقدسش بزداید.

(به نقل از: بلخارى، حسن، پایگاه ظهور، www.zohoor.net )