اعمال دهه آخر ماه رمضان:
و بالجمله از این شب شروع کند به دعاهای شبهای دهه آخر که از جمله این دعا است که شیخ کلینی در کافی از حضرت صادق علیه السلام روایت کرده که فرمود می گویی در دهه آخر ماه رمضان در هر شب :
اَعُوذُ بِجَلالِ وَجْهِکَ الْکَریمِ اءنْ یَنْقَضِیَ عَنّی شَهْرُ رَمَضانَ اَوْ یَطْلُعَ
پناه می برم به جلال ذات بزرگوارت از اینکه ماه رمضان از من بگذرد یا سپیده امشب بر من
الْفَجْرُ مِنْ لَیْلَتی هذِهِ وَلَکَ قِبَلی ذَنْبٌ اَوْ تَبِعَةٌ تُعَذِّبُنی عَلَیْهِ و کفعمی در
طلوع کند و باز هم از من در پیش تو گناه یا چیزی که پاداشش بد است مانده باشد که بدان عذابم کنی
حاشیه بلد الا مین نقل کرده که حضرت صادق علیه السلام در هر شب از دهه آخر بعد از فرایض و نوافل می خواند:
اَللّهُمَّ اَدِّعَنّا حَقَّ ما مَضی مِنْ شَهْرِ رَمَضانَ وَاغْفِرْ لَنا
خدایا اداء کن از ما حق ایام گذشته ماه رمضان را و بیامرز
تَقْصیرَنا فیهِ وَتَسَلَّمْهُ مِنّا مَقْبُولاً وَلا تُؤ اخِذْنا بِاِسْرافِنا عَلی اَنْفُسِنا
تقصیر ما را در این ماه و آن را پذیرفته از ما دریافت کن و مگیر ما را به زیاده رویهایی که بر نفس خویش کردیم
وَاجْعَلْنا مِنَ الْمَرْحُومینَ وَلا تَجْعَلْنا مِنَ الْمَحْرُومینَ
و قرارمان ده از رحمت شدگان و قرارمان مده از محرومان
و فرمود هر که بگوید این را بیامرزد حقّ تعالی تقصیری که از او سرزده درایّام گذشته از ماه رمضان و نگه دارد او را از معاصی در بقیّه ماه
اعمال آخر ماه رمضان
اعمال شب آخر ماه
1. غسل مستحبى
2. زیارت امام حسین (ع).
3. محاسبه اعمال یک ماه گذشته.
4. خواندن سورههاى کهف، انعام و یاسین
5. خواندن دعاى زیر:
اَللّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ اخِرَ الْعَهْدِ مِنْ صِیامى لِشَهْرِ رَمَضانَ وَاَعُوذُ بِکَ اَنْ یَطْلُعَ فَجْرُ هذِهِ اللَّیْلَةِ اِلاَّ وَقَدْ غَفَرْتَ لى!
خدایا! این روز را آخرین دوران روزه گرفتن من در ماه رمضان قرار مده، و پناه مىبرم به تو از این که برآید سپیده دم این شب، جز آن که مرا آمرزیده باشى.
6. گفتن صد مرتبه: «اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ رَبّى وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ».
7. خواندن دعاى وداع ماه رمضان:
اَللّهُمَّ اِنَّکَ قُلْتَ فى کِتابِکَ الْمُنْزَلِ شَهْرُ رَمَضانَ الَّذى اُنْزِلَ فیهِ الْقُرْ انُ وَ هذا شَهْرُ رَمَضانَ وَ قَدْ تَصَرَّمَ فَأَسْأَلُکَ بِوَجْهِکَ الکَرِیمِ وَکَلِماتِکَ التَّامَّةِ ِانْ کانَ بَقِی عَلَىَّ ذَنبُ لَمْ تَغْفِرْهُ لِی أَوْ تُرِیدُ أَنْ تُعَذِّبَنِی عَلَیْهِ أَوْ تُقایِسَنِی بِهِ أَنْ یَطْلُعَ فَجْرُ هذِهِ اللَّیْلَةِ أَوْ یَتَصَرَّمَ هذَا الشَّهْرُ ِالَّا وَقَدْ غَفَرتَهُ لِی یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ، اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ بِمَحامِدِکَ کُلَّها أَوَّلِها وَآخِرِها ما قُلْتَ لِنَفْسِکَ مِنْها وَمَا الْخَلائِقُ الْحامِدُونَ الْمُجْتَهِدُونَ الْمَعْدُونَ الْمُوَفِّرُونَ ذِکْرِکَ وَالشُّکْرَ لَکَ الَّذِینَ أَعَنْتَهُمْ عَلى أَداءِ حَقِّکَ مِنْ أَصْنافِ خَلْقِکَ مِنَ الْمَلائِکَةِ الْمُقَرَّبِینَ وَالنَّبِیِّنَ وَالْمُرْسَلِینَ وَأَصْنافِ النَّاطِقینَ وَالمُسَبِّحینَ لَکَ مِنْ جَمِیعِ الْعالَمِینَ عَلى أَنَّکَ بَلَّغْتَنا شَهْرَ رَمَضانَ وَعَلَیْنا مِنْ نِعَمَکَ وَعِنْدَنا مِنْ قِسَمِکَ وَ ِاحْسانِکَ وَتَظاهُرِ امْتِنانِکَ فَبِذلِکَ لَکَ مُنْتَهى الْحَمْدِ الخالِدِ الدَّآئِمِالرَّاکِدِ الْمُخَلَّدِ السَّرْمَدِ الَّذِی لا یَنْفَدُ طُولَ الأَبَدِ جَلَّ ثَنَاؤُکَ أَعْنَتَنا عَلَیْهِ حَتَّى قَضَیْتَ عَنَّا صِیامَهُ وَقِیامَهُ مِنْ صَلاةٍ وَما کانَ مِنَّا فِیهِ مِنْ بِرِّ أَوْ شُکْرِ أَوْ ذِکْرٍ اللّهُمَّ فَتَقَبَّلْهُ مِنَّا بِأَحْسَنِ قَبُولِکَ وَتَجاوُزِکَ وَعَفْوِکَ وَصَفْحِکَ وَغُفْرانِکَ وَحَقِیقَةِ رِضْوانِکَ حَتَّى تُظفِّرَنا فِیهِ برکُلِّ خَیْرٍ مَطْلُوبٍ وَجَزِیلِ عَطاءٍ مَوْهُوبٍ وَتُوقِیَنا فِیهِ مِنْ کُلِّ مَرْهُوبٍ أَوْ بَلاءٍ مَجْلُوبٍ أَوْ ذَنْبٍ مَکْسُوبٍ اللَّهُمَّ ِانِّی أَسأَلُکَ بِعَظِیمِ ما سَأَلَکَ بِهِ أَحَدٌ مِنْ خَلْقِکَ مِنْ کَریمِ أَسْمائِکَ وَجَمِیلِ ثَنائِکَ وَخاصَّةِ دُعائِکَ أَنْ تُصَلِّی عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍوَ اَنْ تَجْعَلَ شَهْرَنا هذا أَعْظَمَ شَهْرَ رَمَضانَ مَرَّ عَلَیْنا مُنْذُ أَنْزَلْنا الى الدُّنْیا بَرَکَةً فِی عِصْمَةِ دِینِی وَخَلاصِ نَفْسِی وَقَضاءِ حَوائِجِی وَتُشَفِّعِنی فِی مَسائِلِی وَتَمامِ النِّعْمَةِ عَلَىَّ وَصَرْفِ السُّوءِ عَنِّی وَلِباسِ الْعافِیَةِ لِی فِیهِ وَأَنْ تَجْعَلَنِی بِرَحْمَتِکَ مِمَّنْ خِرْتَ لَهُ لَیْلَةَ القَدرِ وَجَعَلْتَها لَهُ خَیْراً مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ فِی أَعْظَمِ الأَجْرِ وَکَرائِمِ الذُّخْرِ وَحُسْنِ الشُّکْرِ وَطُولِ الْعُمْرِ وَدَوامِ الْیُسْرِ اللهُّمَّ وَأَسْأَلُکَ بِرَحْمَتِکَ وَطَوْلِکَ وَعَفْوِکَ وَنَعْمائِکَ وَجَلالِکَ وَقَدِیمِ ِاحْسانِکَ وَامْتِنانِکَ أَنْ لا تَجْعَلَهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنَّا لِشَهْرِ رَمَضانَ حَتَّى تُبَلِّغَناهُ مِنْ قابِلٍ عَلى أَحْسَنِ حالٍ وَتُعَرِّفَنِی هِلالَهُ مَعَ النَّاظِرِینَ ِالَیْهِ وَالمُعْتَرِفِینَ لَهُ فِی أَعْفى عافِیَتِکَ وَأَنْعَمِ نِعمَتِکَ وَ أَوْسَعِ رَحْمَتِکَ وَأَجْزَلِ قِسَمِکَ یا رَبِّی الَّذِى لَیْسَ لِی رَبٌّ غَیْرُهُ لا یَکُونُ هذَا الوَداعُ مِنّی لَهُ وَداعُ فَناءٍ وَلا آخِرَ الْعَهْدِ مِنِّی لِلِقاءٍ حَتَّى تُریَنِیهِ مِن قابِلٍ فِی أَوْسِعِ النِّعَمِ وَأَفْضَلِ الرَّجاءِ وَأَنَا لَکَ عَلى أَحْسَنِ الْوَفاءِ ِانَّکَ سَمِیعُ الدُّعاءِ اللَّهُمَّ اسْمَعْ دُعائِی وَارْحَمْ تَضَرُّعِی وَتَذَلِّلِی لَکَ وَاسْتِکانَتِی وَتَوَکُّلِی عَلَیْکَ وَأَنَا لَکَ مُسْلِمٌ لا أَرْجُو نَجاحاً وَلا مُعافاةً وَلا تَشْرِیفاً وَلا تَبْلِیغاً ِالَّا بِکَ وَمِنْکَ وَامْنُنْ عَلَىَّ جَلَّ ثَناؤُکَ وَتَقَدَّسَتْ أَسْماؤُکَ بِتَبْلِیغِى شَهْرَ رَمَضانَ وَأَنا مُعافىَّ مِنْ کُلِّ مَکْرُوهٍ وَمَحْذُورٍ وَمِنْ جَمِیعِ الْبَوائِقِ. الْحَمْدُللَّه الَّذِی أَعانَنا عَلى صِیامِ هذا الشَّهْرِ وَقِیامِهِ حَتَّى بَلَّغَنِی آخِرَ لَیْلَةٍ مِنْهُ.
اعمال روز آخر ماه رمضان
1. خواندن این دعا؛ که امیرالمؤمنین (ع) در روز آخر ماه رمضان آن را مىخواند:
اَللّهُمَّ اِنِّى اَسْئَلُکَ اِخْباتَ الْمُخْبِتینَ وَاِخْلاصَ الْمُوقِنینَ وَمُرافَقَةَ الْأَبْرارِ وَاسْتِحْقاقَ حَقائِقِ الْإیمانِ وَالْغَنیمَةَ مِنْ کُلِّ بِرٍّ وَالسَّلامَةَ مِنْ کُلِّ اِثْمٍ وَوُجُوبَ رَحْمَتِکَ وَعَزآئِمَ مَغْفِرَتِکَ وَالْفَوْزَ بِالْجَنَّةِ وَالنَّجاةَ مِنَ النَّارِ.
خدایا! من از تو مىخواهم دل دادن دلدادگان، و اخلاص معتقدان، و همراهى نیکان، و استحقاق حقیقیت ایمان، و بهره ورى از هر خیر، و سلامت از هر گناه، و لزوم رحمت تو، و تصمیمِ آمرزشت، و رسیدن به بهشت، و نجات از دوزخ را.
2. توسّل به امامان (ع).
مرحوم میرزا جواد ملکى تبریزى فرموده است: چون این روز، روز عرضه اعمال است، در آخر آن به ائمه (ع) توجّه کنید و با تضرّع و تواضع، از آنان طلب اصلاح کارهاى خویش را بنمایید.(193)
3. دعاى روز آخر ماه رمضان
اَللّهُمَّ اجْعَلْ صِیامى فیهِ بِالشُّکْرِ وَالْقَبُولِ عَلى ما تَرْضاهُ وَیَرْضاهُ الرَّسُولُ مُحْکَمَةً فُرُوعُهُ بِالْأُصُولِ بِحَقِّ سَیِّدِنا مُحَمَّدٍ وَ الِهِ الطَّاهِرینَ وَالْحَمْدُ للَّهِِ رَبِّ الْعالَمینَ.
خدایا! روزهام را در این ماه به قدردانى و پذیرش مقرون کن آن چنان که تو بپسندى و بپسندد حضرت رسول، در حالى که استوار باشد فروعش بر اصول، به حقّ سرور ما محمد(ص)، و آل پاکش، و سپاس از آنِ خداست، که پروردگار جهانیان!
4. دعاى ختم قرآن از صحیفه سجادیه در صورتى که قرآن را در این روز ختم کرده باشد.