انتخاب همسر یکى از حساسترین مراحل زندگى هر جوانى اعم از دختر و پسر است. ازدواج مرحلهى انتخاب سرنوشت یکى عمر زندگى مشترک و اساس مهم سازندگى تاریخ چندین نسل بالقوه، و نقطهى پایهگذارى آیندهاى براى فرزندان و نوادگان و سازندگان جامعهى فرداست. ملاحظه مىشود که بدینگونه، مسألهى ازدواج از صورت یک امر شخصى، و خصوصى خارج مىشود و جنبهى اجتماعى و عمومى و تاریخى به خود مىگیرد که چه بسا در سرنوشت و تاریخ و آیندهى ملت یا ملتهایى نقش مهم و تعیینکننده داشته باشد. از این رو انتخاب همسر شایسته کارى است دشوار و به خصوص براى دختران چندان به سهولت و سادگى امکانپذیر نیست. بلکه این امر مهم، باید روى اصول و قوانین حسابشده، و اساس ثابت و لایتغیرى که در طول قرون و اعصار حکومت داشته است استوار باشد و در مسیر آن حرکت کند تا خداى نکرده انحرافى صورت نگیرد. لذا مطمئنترین اصول در این مود، همانا رعایت قوانین الهى و تعالیم جاودانى آسمانى است که به افراد بشر مىآموزد که پدر و مادر، در شرایط عادى و عمومى، همواره بیش از فرزندان در این باره تجربه و آگاهى دارند و با دلسوزى و دقت بیشترى، بدون تأثیر احساسات آنى و زودگذر مىتوانند تصمیمات شایسته و سازنده بگیرند. بر این اساس، مشاوره با پدر و مادر و جلب نظر و رضایت آنان، از شرایط اصلى ازدواج دختران قرار مىگیرد و برخى آن را از جملهى فرایض و واجبات و ارکان به شمار آورده و تخطى از آن را کارى ناروا و در حد اسقاط واجب دانستهاند. با این همه باید توجه داشت که این اجازه و رضایت هم بایستى جنبهى صحیحى و عقلانى و منطقى داشته باشد و اگر از روى نادانى و دشمنى یا لجاج، مسأله مخالفت پدر و مادر مطرح شود و یا پدر و مادر از این قدرت خود سوءاستفاده کرده و آن را بدون جهت و دلیل عقلانى به کار گیرند و تنها خودخواهى و تمایلات غیر منطقى خود را در نظر داشته باشند، چنین حقى از آنا سلب مىگردد. آنچنان که رضایت و آزادى دختر نیز در انتخاب همسر شایسته و دلخواه، کاملاً مورد نظر و توجه شارع مقدس اسلام قرار گرفته و در این مورد براى دختران مسلمان حقوقى منظور شده است که نظیر آن را با آن همه وسعت و عمق و توجه در هیچ جاى دیگر نمىتوان سراغ گرفت. پیامبر اکرم که خود پایه گذار و مجرى برنامههاى الهى و پیادهکنندهى قوانین آسمانى در روى زمین است، دخترش فاطمه (ع) را در انتخاب شوهر آزار گذاشت و بدون این که کمترین تحمیل و فشارى در این باره روا دارد، براى آزادى عقیدهى او و رعایت حقوق اسلامىاش کمال احترام را قائل شد تا این امر، سرمشقى براى جامعه و تاریخ اسلام باشد. نکتهى مهم در اینجا آن بود که پیامبر (ص) به خوبى مىدانست که در امر ازدواج فاطمه، نه فقط سرنوشت آیندهى او، بلکه خیر و مصلحت جوامع بشرى و نسلهاى آتى اسلام مطرح است. با این که پیامبر اسلام چند دختر شوهر داده بود، ولى هرگز دیده نشده بود که اراده و اختیار را از آنان سلب کرده باشد. هنگامى که على بن ابیطالب (ع) سرباز شجاع و دلاور اسلام براى خواستگارى زهراى مرضیه نزد پیامبر اسلام (ص) رفت، پیامبر اسلام فرمودند: تاکنون چند نفر دیگر به خواستگارى آمدهاند و من شخصاً این مسأله را با دخترم در میان گذاشتهام. اما او به علامت نارضائى چهرهى خود را برگردانده است. اکنون نیز خواستگارى تو را به اطلاع او مىرسانم».
|