هنوز نوای دلنشین سر آمد جوانان اهل فردوس حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام و الصلوه در شب عاشورا، خطاب به یاران حضرتش در گوش تاریخ طنین انداز است. آنجا که فرمود: «من یارانی بهتر و باوفاتر از یاران خویش سراغ ندام.»(1)

آنگاه که نیک می نگری از کودک شیر خواره تا پیر مرد نود ساله را در اوج قله فتح و ایثار کربلا می بینی. تو گویی عاشورا مکتب انسان سازی برای هر نسل و هر فصل است و برای همگان از کوچک و بزرگ و از هر دسته و مقام الگویی ماندگار آفریده است. اوراق زرین تاریخ سراسر رشادت و شهادت کربلا مشحون از تجلیات زیبای خدایی است که نقش حساس و وصف ناپذیر «یاران جوان» امام حسین علیه السلام بسی برجسته و مشعشع است. به گواه تاریخ از فرزندان مبارک امیر المؤمنین امام علی علیه السلام، شش جوان در کربلا به شهادت رسیدند که

یکی دیگر از سرداران رشید و شجاع سپاه حق، جوان زیبا و رعنای امام حسین علیه السلام، حضرت علی اکبر علیه السلام بود که در سن هجده سالگی در رکاب پدر در نهایت شهامت جنگید تا شهد نوشین شهادت را نوشید.

در صدر آنان سیمای دلربای آقا قمر بنی هاشم اباالفضل العباس علیه السلام می درخشد. آن حضرت که علمدار و سقای سپاه حق بود در حادثه عاشورا سی و چهار سال داشت. تاریخ آمده است که امام علی علیه السلام_ پس از شهادت ام الائمه حضرت فاطمه زهراسلام الله علیها_از برادر بزرگوارشان عقیل_ که عالم به علم انساب عرب بود_ خواست تا همسری برای آن حضرت انتخاب کند که فرزندانی شجاع و دلاور بیاورد. عقیل، فاطمه دختر حزام را معرفی نمود وعرض کرد: در عرب شجاع تر از پدران او کسی را نمی شناسم.(2)

امیر المؤمنین با فاطمه دختر حزام ازدواج کرد که ثمره این پیوند مقدس چهار پسر به نامهای عباس، عبدالله، عثمان و جعفر بود. از آن پس فاطمه،«ام البنین» _ مادر پسران_ لقب گرفت و به وجود این چهار پسر و یادگار از امیر المؤمنین مباهات می ورزید و هر چهار پسر را در راه خدا ور در رکاب حسین علیه السلام تقدیم نمود.

«عباس» در لغت به معنای «شیر بیشه» است که دیگر شیران از او بترسند(3) و قامت استوار و رشید و چهره زیبا و شجاعت کم نظیر «ماه بنی هاشم» خود گویای این حقیقت بود که وجود آن حضرت در سپاه برادر بزرگوارش و امام زمانش خود محکم ترین پشتوانه برای سید الشهداء علیه السلام محسوب می شد. چه اینکه آنگاه که امام حسین علیه السلام بر سر پیکر پاره پاره برادر رشیدش ابوالفضل حاضر شد فریاد بر آورد که : «اکنون دیگر کمرم شکست و دشمن بر من جسور گشت.(4)

شخصیت والای حضرت عباس بن علی علیه السلام از آنچنان جایگاهی در نزد اهل بیت برخوردار است که امام زین العابدین علیه السلام فرمود: «خداوند رحمت کند عمویم عباس را او خود را فدای برادرش حسین علیه السلام کرد. تا این که هر دو دست او قطع شد و خداوند به او همانند جعفر طیار دو بال عطا نمود که در بهشت با فرشتگاه پرواز کند.» برای عباس نزد خدا متعال منزلت و درجه ای است که تمام شهیدان در قیامت به آن مقام و منزلت غبطه می خورند.»(5)

و امام صادق نیز فرمود: «عموی ما، عباس دارای بصیرت و شناختی نفوذ نا پذیر و ایمانی محکم و پایدار بود و در رکاب امام حسین علیه السلام جهاد نمود و نیکو مبارزه کرد تا به شهادت رسید.»(6)

حضرت اباالفضل علیه السلام نماد و اسوه اطاعت و فرمانبری و همچنین وفاداری نسبت به امام، رهبر و مقتدای خویش است.

زیبا ترین گواه بر وفاداری او ، حماسه ای است که آن حضرت در کنار نهر فرات و در میان خیل عظیم سپاهیان باطل آفرید. آنگاه که مشک خویش پر از آب ساخت، از شدت تشنگی و بی اختیار قصد نوشیدن اب نمود، اینجا بود که به یاد تشنگی مولایش امام حسین علیه السلام افتاد و آب را بر آب ریخت و در بازگشت به خیام شهد شیرین شهادت را نوشید.(7)

بنازم غیرت و عشق و وفا را که عطشان بر لب دریاست عباس هنوز از تشنه کامان شرمگین است ببین در علقمه تنهاست عباس پنج فرزند دیگر امام علی علیه السلام که در کربلا حضور داشتند و به شهادت رسیدند بدین ترتیب از: عبدالله بن علی علیهماالسلام با بیست و پنچ سال، عثمان بن علی علیهما السلام با بیست و سه سال، جعفربن علی علیهماالسلام با نوزده سال، ابوبکر بن علی علیهماالسلام با بیست و پنج سال و ابراهیم بن علی علیهماالسلام با بیست سال.(8)

از حضور امام حسن مجتبی علیه السلام نیز یادگاری جوان و رزم آواری دلاور در کربلا حاضر بود که عاشقان اهل بیت عصمت علیه السلام در سوگ شهادت او هماره عزا دارند و او حضرت قاسم بن الحسن علیهما السلام است در سن شانزده سالگی مرگ شیرین تر از عسل را در آغوش کشید.(9)

دیگر سرادار دلیر و شجاع سپاه حق، خورشید جوانان کربلاستت که در عنفوان جوانی و در هجده سالگی در رکاب پدر و امام زمانش در نهایت شهامت جنگید تا شهد نوشین شهادت را از دستان جد بزرگوارش رسول خدا صلی الله علیه و آله نوشید و او جوان زیبا و رعنای امام حسین علیه السلام، حضرت علی اکبر علیه السلام است.(10)

بی شک، آل عقیل بن ابی طالب علیهماالسلام در روز عاشورا نقش به سزایی در رسوایی جبهه شیطانی باطل ایفا نمودند که عبدالله بن عقیل با سی وسه سال، عبدالرحمن بن عقیل با سی و پنج سال، جعفر بن عقیل با سیو دو سال، ابی سعید بن عقیل با بیست و هفت سال، عبدالله بن مسلم ابن عقیل با بیست و شش سال و محمد بن مسلم بن عقیل با بیست و هفت سال از آن جمله اند.(11)

امام سجاد علیه السلام: خداوند رحمت کند عمویم عباس را، او خود را فدای حسینعلیه السلام کرد تا اینکه دستانش قطع شد و خداوند به او مانند جعفر طیار دو بال عطا فرمود که در بهشت با فرشتگان پرواز کند. برای عباس نزد خداوند متعال منزلت و درجه ای است که همه شهدا در قیامت به آن مقام و منزلت غبطه می خورند.

جوان حماسه دیگر عاشورا، عمروبن جناده انصاری است. او که یازده سال بیش نداشت، پس از به شهادت رسیدن پدر بزرگوارش_ جناده بن حادث انصاری خزرجی_ از سالار شهیدان اجازه میدان خواست. اما آن حضرت امتناع ورزیده، فرمودند: «پدرش در میدان نبرد کشته شده است، چه بسا مادرش از این کار ناخشنود باش.»(12) آن کودک با شنیدن این فرمایش امام، بلافاصله عرضه داشت: یا بن رسول الله! مادرم به من فرمان داده است که به میدان بروم. هنگامی که اما این سخن را شنید به او اجازه داد پس به میدان رفت و شهید شد. دشمنان سر مبارکش را از تن جدا نمودند و بسوی امام پرتاب کردند! مادرش سر را گرفت و خاک و خون را از آن پاک کرد و آن را بر سر مردی از کفار کوبید و او را هب هلاکت رساند. آنگاه به خیمه بازگشت و شمشیری برگرفت و به جبهه باطل حمله ور شد و دو حرامی را به هلاکت رسانید.(13)

آری، بدون تردید معنویت و رشادتها و شهادتهای جوانان این دیار و در خلق بزرگترین انقلاب مردمی تاریخ و در هشت سال دفاع جوانمردانه مقدس، تنها در گرو الگو پذیری و الهام از راه و مرامی بود که حضرت سید الشهداء علیه السلام پیش بشریت نهاد. جوانان امروز ایمانی نیز با تأسی به جوانان بصیر آگاه و فداکار کربلا و اقتدا به این اسوه های ماندگار، صفحات مبارک دیگری، مشحون از حماسه ایثار خواهند آفرید.

پانوشته ها

1_ الارشاد مفید 2/91 7_الارشاد مفید2/95

2_ابصار العین/56 8_ابصار العین /56

3_لغت نامه دهخدا 9-لباب الانساب1/397

4_مقتل خوارزمی2/30 10¬_مقاتل الطابین/115

5_ابصار العین/56 11_لباب الالباب1/397

6_حضال شیخ صدوق 12_ابن شهر اشوب4/104

13_بحار الانوار45/28

محمد حسین ظریفیان یگانه