وَمَا یعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ ...

معمولاً ما این آیه را چنین معنا مى‏کنیم : تأویل آیات متشابه را جز خدا و کسانى که ریشه دار و راسخ در علم هستند، نمى‏دانند، آنان که مى‏گویند ما بدان چه ایمان آوردیم، همه از جانب پروردگار است. و آن گاه بر طبق روایات الراسخون فى العلم را به معصومین علیهم السلام تفسیر مى‏کنیم که فقط ایشان و خداوند این علم را دارند. در این صورت واو قبل از الراسخون، واو عاطفه مى‏شود.

فخر رازى چون این معنا را قبول ندارد، واو را استیناف مى‏گیرد یعنى جمله قبل را تمام و "والراسخون... "را ابتداى جلمه جدید مى‏داند که معنا این طور مى‏شود : تأویل آیات متشابه را جز خدا، هیچ کس، نمى‏داند و کسانى که راسخ در علم هستند مى‏گویند... و چند اشکال ادبى که یکى از آنها قوى است، بر قول اوّل وارد مى‏سازد.

هر چه فکر کردم نتوانستم جوابش را پیدا کنم. تقریباً یک هفته در مجالس مختلف این اشکال را مطرح کردم، ولى حل نشد و نوشته، همان طور مانده بود. بعد از یک هفته به حرم حضرت امیرالمؤمنین، علیه السّلام، مشرّف و به ایشان متوسّل شدم و عرض کردم : یا على، اگر هیچ کس نداند، تو مى‏دانى که هدف من از نوشتن این کتاب، احیاى حقّ توست، چطور اجازه مى‏دهید این طور متحیّر بمانم. این را گفتم و به منزل مراجعت کردم. وقتى قلم به دست گرفتم که بنویسم. دیدم شبهه به راحتى حل شد، همان چیزى که یک هفته معطّل آن شده بودم. آرى ما هرگاه در کارمان مشکلى پیش آید خدمت این عزیزان مى‏رویم، حتّى حضرت معصومه معصومه، علیها السلام، هیچ فرقى نمى‏کند. و مشکل حلّ مى‏شود.

پی نوشت ها:

1-  آل عمران/7(و تفسیر آن را، جز خدا و راسخان در علم، نمی‌دانند.)

2- مجله بشارت، سال سوم، شماره سیزدهم، صفحه 37.