دعاى روز اول ماه رمضان

هفتم علامه مجلسى در زادالمعاد فرموده کلینى و شیخ طوسى و دیگران به سند صحیح روایت کرده اند که حضرت امام موسى کاظم علیه السلام فرمود که در ماه مبارک رمضان در اوّل سال یعنى روز اوّل ماه چنانچه عُلماء فهمیده اند این دعا را بخوان و فرمود که هر که این دعا را براى رضاى خدا و بى شائبه اغراض فاسده و ریا بخواند در آن سال به او نرسد فتنه و گمراهى و نه آفتى که ضرر رساند بدین او یا بدن او و حق تعالى او را حفظ کند از شرّ آنچه در آن سال واقع مى شود از بلاها و دعا این است :

اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ

خدایا من از تو خواهم

بِاسْمِکَ الَّذى دانَ لَهُ کُلُّشَىْءٍ وَبِرَحْمَتِکَ الَّتى وَسِعَتْ کُلَّشَىْءٍ

به حق آن نامت که گردن نهاد در برابرش هر چیز و بدان رحمتت که فراگرفت هر چیز را

وَبِعَظَمَتِکَ الَّتى تَواضَعَ لَها کُلُّشَىْءٍ وَبِعِزَّتِکَ الَّتى قَهَرْتَ کُلَّشَىْءٍ

و بدان بزرگیت که فروتن شد در برابرش هر چیز و بدان عزتت که مقهور کرد هر چیز را

وَبِقُوَّتِکَ الَّتى خَضَعَ لَها کُلُّشَىْءٍ وَبِجَبَرُوتِکَ الَّتى غَلَبَتْ کُلَّشَىْءٍ

و بدان نیرویت که خاضع شد در برابرش هر چیز و به جبروتت که غالب آمد بر هر چیز

وَبِعِلْمِکَ الَّذى اَحاطَ بِکُلِّشَىْءٍ یا نُورُ یا قُدُّوسُ یا اَوَّلُ قبْلَ

و بدانشت که هر چیز را احاطه کرده اى نور و اى منزه از هر عیب اى نخست پیش از

کُلِّشَىْءٍ [وَیا باقِیاً بَعْدَ کُلِّشَىْءٍ] یااَللّهُ یارَحْمنُ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ

هر چیز و اى باقى پس از هر چیز اى بخشاینده درود فرست بر محمد و آل

مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُغَیِّرُ النِّعَمَ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى

محمد و بیامرز از من گناهانى را که نعمتها را تغییر دهد و بیامرز از من گناهانى را که

تُنْزِلُ النِّقَمَ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَقْطَعُ الرَّجاَّءَ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ

رنج و عذاب فرو ریزد و بیامرز از من گناهانى را که امید را قطع کند و بیامرز از من گناهانى را

الَّتى تُدیلُ الاْعْداَّءَ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَرُدُّ الدُّعاَّءَ وَاغْفِرْ لِىَ

که دشمنان را چیره کند و بیامرز از من گناهانى را که دعا را باز گرداند و بیامرز از من

الذُّنُوبَ الَّتى یُسْتَحَقُّ بِها نُزُولُ الْبَلاَّءِ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى

گناهانى که مردم را مستحق نزول بلا گرداند و بیامرز از من گناهانى را که

تَحْبِسُ غَیْثَ السَّماَّءِ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَکْشِفُ الْغِطاَّءَ وَاغْفِرْ

باران آسمان را جلوگیرى کند و بیامرز از من گناهانى را که پرده را بالا زند و بیامرز

لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُعَجِّلُ الْفَناَّءَ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُورِثُ النَّدَمَ

از من گناهانى را که در نابودى شتاب کند و بیامرز از من گناهانى را که پشیمانى آرد

وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَهْتِکُ الْعِصَمَ وَاَلْبِسْنى دِرْعَکَ الْحَصینَةَ

و بیامرز از من گناهانى را که پرده ها را بدرد و زره محکمت را که پاره شدنى نیست

الَّتى لا تُرامُ وَعافِنى مِنْ شَرِّ ما اُحاذِرُ بِاللَّیْلِ وَالنَّهارِ فى مُسْتَقْبَلِ

بر من بپوشان و سلامتم بدار از شر آنچه حذر مى کنم از آن در شب و روز در روزهاى آینده

سَنَتى هذِهِ اَللّهُمَّ رَبَّ السَّمواتِ السَّبْعِ وَرَبَّ الاْرَضینَ السَّبْعِ وَما

امسال من خدایا اى پروردگار آسمانهاى هفتگانه و اى پروردگار زمینهاى هفتگانه و آنچه

فیهِنَّ وَما بَیْنَهُنَّ وَرَبَّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ وَرَبَّ السْبْعِ الْمَثانى

در آنها و آنچه مابین آنها است و اى پروردگار عرش عظیم و پروردگار هفت آیه (یعنى سوره حمد یا هفت سوره )

وَالْقُرْآنِ الْعَظیمِ وَرَبَّ اِسْرافیلَ وَمیکاَّئیلَ وَجَبْرَئیلَ وَرَبَّ مُحَمَّدٍ

و قرآن بزرگ و پروردگار اسرافیل و میکائیل و جبرئیل و پروردگار محمد

صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ سَیِّدِ الْمُرْسَلینَ وَخاتَِمِ النَّبِیّینَ اَسْئَلُکَ بِکَ وَبِما

صلى الله علیه و آله آقاى رسولان و خاتم پیمبران از تو خواهم به حق خودت و به حق آنچه

سَمَّیْتَ بِهِ نَفْسَکَ یا عَظیمُ اَنْتَ الَّذى تَمُنُّ بِالْعَظیمِ وَتَدْفَعُ کُلَّ

خود را بدان نام نهاده اى اى خداى بزرگ توئى که به نعمت عظیم منت نهى و هر محذور را دفع کنى

مَحْذُورٍ وَتُعْطى کُلَّ جَزِیلٍ وَتُضاعِفُ الْحَسَناتِ بِالْقَلیلِ وَبِالْکَثیرِ

و هر عطاى شایانى را تو عطا کنى و دو چندان کنى کارهاى نیک را به کم و زیاد

وَتَفْعَلُ ما تَشاَّءُ یا قَدیرُ یا اَللّهُ یا رَحْمنُ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَاَهْلِ بَیْتِهِ

و مى کنى هر کارى را بخواهى اى توانا اى خدا اى بخشاینده درود فرست بر محمد و خاندانش

وَاَلْبِسْنى فى مُسْتَقْبَلِ سَنَتى هذِهِ سِتْرَکَ وَنَضِّرْ وَجْهى بِنُورِکَ

و بپوشان بر من در آینده این سال پرده خویش را و چهره ام را به نور خویش منور گردان

وَاَحِبَّنى بِمَحبَّتِکَ وَبَلِّغْنى رِضْوانَکَ وَشَریفَ کَرامَتِکَ وَجَسیمَ

و به محبت خویش دوستم بدار و مرا به مقام خوشنودى خود و بزرگوارى شریفت و عطاى بزرگت

عَطِیَّتِکَ وَاَعْطِنى مِنْ خَیْرِ ما عِنْدَکَ وَمِنْ خَیْرِ ما اَنْتَ مُعْطیهِ اَحَداً

نائل گردان و عطا کن به من از بهترین چیزى که نزد تو است و از بهتر چیزى که عطا مى کنى بر یکى

مِنْ خَلْقِکَ وَاَلْبِسْنى مَعَ ذلِکَ عافِیَتَکَ یا مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوى وَیا

از خلق خویش و با آنها لباس عافیتت را هم بر من بپوشان اى مرجع هر شکایت و اى

شاهِدَ کُلِّ نَجْوى وَیا عالِمَ کُلِّ خَفِیَّةٍ وَیا دافِعَ ما تَشاَّءُ مِنْ بَلِیَّةٍ یا

گواه بر هر راز و اى داناى هر پنهان و اى جلوگیرنده از هر بلا که خواهى اى

کَریمَ الْعَفْوِ یا حَسَنَ التَّجاوُزِ تَوَفَّنى عَلى مِلَّةِ اِبْراهیمَ وَفِطْرَتِهِ

بزرگوار گذشت اى نیکو درگذر بمیران مرا بر کیش ابراهیم و فطرت او

وَعَلى دینِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ و الِهِ وَسُنَّتِهِ وَعَلى خَیْرِ الْوَفاةِ

و بر دین محمد صلى الله علیه و آله و طریقه اش و بر بهترین مردنها

فَتَوَفَّنى مُوالِیاً لاِولِیاَّئِکَ وَمُعادِیاً لاِعْداَّئِکَ اَللّهُمَّ وَجَنِّبْنى فى هذِهِ

پس بمیرانم در آن حال که دوست دار دوستانت و دشمن دشمنانت باشم خدایا و مرا در این

السَّنَةِ کُلَّ عَمَلٍ اَوْ قَوْلٍ اَوْ فِعْلٍ یُباعِدُنى مِنْکَ وَاَجْلُِبْنى اِلَى کُلِّ

سال از هر کارى یا گفتارى یا عملى که مرا از تو دور کند دورم بدار و بسوى کار یا گفتار یا

عَمَلٍ اَوْ قَوْلٍ اَوْ فِعْلٍ یُقَرِّبُنى مِنْکَ فى هذِهِ السَّنَةِ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ

عملى که مرا در این سال به تو نزدیک سازد بکشانم اى مهربانترین مهربانان

وَامْنَعْنى مِنْ کُلِّ عَمَلٍ اَوْ قَوْلٍ اَوْ فِعْلٍ یَکُونُ مِنّى اَخافُ ضَرَرَ

و بازم دار از هر کارى یا گفتارى یا کردارى که از من سر زند و از سرانجام زیان آورش

عاقِبَتِهِ وَاَخافُ مَقْتَکَ اِیّاىَ عَلَیْهِ حِذارَ اَنْ تَصْرِفَ وَجْهَکَ الْکَریمَ

بیمناک باشم و از خشمت بخاطر آن بر خویش بترسم ، بترسم از اینکه توجه کریمانه ات

عَنّى فَاَسْتَوجِبَ بِهِ نَقْصاً مِنْ حَظٍّ لى عِنْدَکَ یا رَؤُفُ یا رَحیمُ

را از من بگردانى و بدان جهت مستوجب نقصانى از بهره اى که پیش تو دارم گردم اى با عطوفت اى مهربان

اَللّهُمَّ اجْعَلْنى فى مُسْتَقْبَلِ سَنَتى هذِهِ فى حِفْظِکََوفى جِوارِکَ

خدایا در آینده امسال مرا در حفظ و پناه

وَفى کَنَفِکَ وَجَلِّلْنى سِتْرَ عافِیَتِکَ وَهَبْ لى کَرامَتَکَ عَزَّ جارُکَ وَجَلَّ

و کنف خودت قرارم ده و پرده عافیت خود را بر من بپوشان و از بزرگوارى خویش بر من ببخش عزیز است پناهنده به تو

ثَناَّؤُکَ وَلا اِلهَ غَیْرُکَ اَللّهُمَّ اجْعَلْنى تابِعاً لِصالِحى مَنْ مَضى مِنْ

و والا است ستایشت و معبودى جز تو نیست خدایا مرا پیرو شایستگان از اولیاء گذشته ات قرارم ده

اَوْلِیاَّئِکَ وَاَلْحِقْنى بِهِمْ وَاجْعَلْنى مُسَلِّماً لِمَنْ قالَ بِالصِّدْقِ عَلَیْکَ

و بدانها ملحقم کن و چنانم کن که براى آنانکه از جانب تو به حقیقت سخن گفتند

مِنْهُمْ وَاَعُوذُ بِکَ اللّهُمَّ اَنْ تُحیطَ بى خَطیئَتى وَظُلْمى وَاِسْرافى

تسلیم باشم و پناه مى برم به تو خدایا از اینکه فرا گیردم خطا و ستم و زیاده رویم

عَلى نَفْسى وَاتِّباعى لِهَواىَ وَاشْتِغالى بِشَهَواتى فَیَحُولُ ذلِکَ

بر خویشتن و پیرویم از هواى نفس و سرگرمیم به شهوات و در نتیجه آنها میان من

بَیْنى وَبَیْنَ رَحْمَتِکَ وَرِضْوانِکَ فَاَکُونُ مَنْسِیّاً عِنْدَکَ مُتَعَرِّضاً

و رحمت و خوشنودى تو حائل گردد و کار بدانجا کشد که فراموش درگاهت شوم و بدانچه موجب خشم

لِسَخَطِکَ وَنِقْمَتِکَ اَللّهُمَّ وَفِّقْنى لِکُلِّ عَمَلٍ صالِحٍ تَرْضى بِهِ عَنّى

و عقوبت تو است دست زنم خدایا موفقم بدار براى هر عمل شایسته اى که به وسیله آن از من خشنود

وَقَرِّبْنى اِلَیْکَ زُلْفى اَللّهُمَّ کَما کَفَیْتَ نَبِیَّکَ مُحَمَّداً صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ

شوى و مرا به مقام قرب خویش نزدیک کن خدایا چنانچه هراس دشمن را از پیامبرت محمد صلى الله علیه

وَ الِهِ هَوْلَ عَدُوِّهِ وَفَرَّجْتَ هَمَّهُ وَکَشَفْتَ غَمَّهُ وَصَدَقْتَهُ وَعْدَکَ

و آله کفایت فرمودى و اندوهش را برطرف کردى و غمش را زدودى و به وعده ات درباره اش وفا کردى

وَاَنْجَزْتَ لَهُ عَهْدَکَ اَللّهُمَّ فَبِذلِکَ فَاکْفِنى هَوْلَ هذِهِ السَّنَةِ وَآفاتِها

و پیمانت را با او به پایان رساندى خدایا به همان ترتیب هراس این سال و آفات

وَاَسْقامَها وَفِتْنَتَها وَشُرُورَها وَاَحزانَها وَضیقَ الْمَعاشِ فیها

و امراض و بلاها و شرور و اندوهها و تنگى و فشار زندگى را از من دور فرما

وَبَلِّغْنى بِرَحْمَتِکَ کَمالَ الْعافِیَةِ بِتَمامِ دَوامِ النِّعْمَةِ عِنْدى اِلى مُنْتَهى

و به رحمت خویش برسان مرا به کمال عافیت بوسیله ادامه نعمتت که پیش من دارى تا پایان

اَجَلى اَسْئَلُکَ سُؤ الَ مَنْ اَساَّءَ وَظَلَمَ وَاسْتَکانَ وَاعْتَرَفَ وَاَسْئَلُکَ اَنْ

عمرم ، و از تو خواهم خواستن کسى که گناه کرده و بر خویش ستم کرده و به حال بیچارگى افتاده و به گناه خویش معترف است از تو خواهم

تَغْفِرَ لى ما مَضى مِنَ الذُّنُوبِ الَّتى حَصَرَتْها حَفَظَتُکَ وَاَحْصَتْها

که بیامرزى گناهان گذشته مرا آنها را که نگهبانانت ثبت کرده و فرشتگان

کِرامُ مَلاَّئِکَتِکَ عَلَىَّ وَاَنْ تَعْصِمَنى اِل- هى مِنَ الذُّنُوبِ فیم ا بَقِىَ

بزرگوارت شماره کرده اند و نگاهم دارى خدایا از گناهان در آینده

مِنْ عُمْرى اِلى مُنْتَهى اَجَلى یا اَللّهُ یا رَحْمنُ یا رَحیمُ صَلِّ عَلَى

عمرم تا پایان عمرم اى خدا اى بخشاینده اى مهربان درود فرست بر

مُحمَّدٍ وَاَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ وَ اتِنى کُلَّ ما سَئَلْتُکَ وَرَغِبْتُ اِلَیْکَ فیهِ

محمد و خاندان محمد و بده به من همه آنچه را از تو خواستم و درباره اش مشتاقانه به درگاهت آمدم

فَاِنَّکَ اَمَرْتَنى بِالدُّعاءِ وَتَکَفَّلْتَ لى بِالاِْجابَةِ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ

زیرا تو خود دستور دعایم دادى و اجابت آن را نیز برایم به عهده گرفتى اى مهربانترین مهربانان

فقیر گوید که سیّد این دعا را در شب اوّل ماه ذکر فرموده .

اوّل غسل کردن در آب جارى و ریختن سى کف آب بر سر که باعث ایمنى از جمیع دردها و بیماریها است در تمام سال .

دوّم کفى از گلاب بر رُو بزند تا از خوارى و پریشانى نجات یابد و قدرى هم بر سر خود بزند تا در آن سال از سرسام ایمن شود .

سوّم دو رکعت نماز اوّل ماه و تصدّق را به عمل آورد .

چهارم دو رکعت نماز کند در رکعت اوّل حمد و اِنّا فَتَحْنا و در رکعت دوّم حَمْد و هر سوره که خواهد بخواند تا حق تعالى جمیع بدیها را در آن سال از او دور گرداند و در حفظ خدا باشد تا سال آینده  .

پنجم بعد از طلوع فجر این دعا بخواند :

اَللّهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدِ افْتَرَضْتَ عَلَیْنا صِیامَهُ وَاَنْزَلْتَ

خدایا ماه رمضان آمد و تو روزه آن را بر ما واجب کرده اى و نازل فرموده اى

فیهِ الْقُرآنَ هُدىً لِلنّاسِ وَبَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَالْفُرْقانِ اَللّهُمَّ اَعِنّا

در آن قرآن را که راهنماى مردم و حجتهائى از هدایت و تمیز (میان حق و باطل ) است خدایا کمک ده ما را

عَلى صِیامِهِ وَتَقَبَّلْهُ مِنّا وَتَسَلَّمْهُ مِنّا وَسَلِّمْهُ لَنا فى یُسْرٍ مِنَکَ

بر گرفتن روزه اش و آن را از ما بپذیر و بخوبى از ما دریافتش کن و سالمش گردان براى ما در آسودگى

وَعافِیَةٍ اِنَّکَ عَلى کُلِّشَىْءٍ قَدیرٌ

و عافیت خودت که همانا تو بر هر چیز توانائى

ششم بخواند دعاء چهل و چهارم صحیفه کامله را اگر در شب نخوانده .

 این درخواست "حماسنا" به دنبال اظهارات اخیر هیفا وهبی مطرح می شود که گفته است :"من تحت فرمان حزب الله و رهبرش سید حسن نصرالله هستم و آماده اجرای دستورات او می باشم" .

به گزارش العربیه ، حماسنا با پخش بیانیه جنجال برانگیزی روی وبگاه خود گفت :" ما حزب الله را تشویق می کنیم از فرصت استفاده کرده و اظهارات هیفا وهبی را غنیمت شمرده او را تشویق به برخوداری از وقار وحشمت وپایبندی به ارزشهای اسلامی کند ."

شایان ذکر است که "حماسنا" از چهار سال پیش این خواننده زن لبنانی را وارد لیست سیاه خود کرده و او را متهم می کند که"برهنگی و حرکات شهوت انگیز" را در ویدیو کلیپ های خود تبلیغ می کند .

قبلا روزنامه قطری "الرایه" وبرخی وبگاههای اینترنتی به نقل از هیفا وهبی نوشته بودند که او مایل است "به صفوف جنبش مقاومت حزب الله تحت فرماندهی سید حسن نصر الله بپیوندد ".

فرصت طلایی

هیفا وهبی این سخنان را اخیرا به مناسبت دومین سالگرد جنگ لبنان وآزادی اسیران از زندانهای اسراییل بر زبان جاری کرده وافزوده است :"من می دانم که رسیدن به سید (حسن)سخت است ،ولی سعی خواهم کرد با او ملاقات داشته باشم ، تا به او بگویم که آماده انجام وظایف ملی خود تحت فرمان او هستم ." وی در ادامه گفته بود :"من افتخار می کنم تحت فرمان او باشم".

حماسنا این اظهارات هیفا وهبی را فرصت طلایی نامید وافزود :"دوری جستن از برهنگی وعدم افراط در آن ونیز به تن کردن لباسهای متین برای مصون نگهداشتن نسل نو ،اولین وظیفه ای می باشد که لازم است به آن عمل کند ."حماسنا در ادامه افزود: ما در حال حاضر از او نمی خواهیم که با حجاب شود ،البته اگر باحجاب شود چه بهتر ،ولی در غیر این صورت، حداقل از حرکتهای شهوت بر انگیز ،هنگام اجرای کنسرت و پوشیدن لباسهای نا مناسب دوری جوید وما از حزب الله می خواهیم تا بر اساس اظهارات خودش او را تحت تاثیر قرار دهد .

"حماسنا" که به جنبش اخوان المسلمین نزدیک می باشد در ادامه می گوید :" فعالیتهای گسترده حزب الله ،جذب خواننده ای مانند هیفا وهبی را آسان می نماید و چنین امری در وهله اول یک وظیفه دینی واجتماعی و حتی میهنی است ،خصوصا که برخی رسانه ها گزارش داده اند که شرکت های اسراییلی عکس های مستهجن وی را در سرزمینهای اشغال شده فلسطینی به فروش می رسانند ."

 

خبرگزاری رویتر و هیفا وهبی

 خبرگزاری رویتر در سال 2006 تعریف و تمجید هیفا وهبی از سید حسن نصر الله را منتشر کرده بود . وی که شیعی تبار واز اهالی شهر نبطیه می باشد ، یکی از برادران خود را که گویا عضو جنبش شیعی امل بوده است در دهه هشتاد میلادی در نبرد علیه اسراییل از دست داده است .

خبرگزاری رویتر ضمن پخش گفته های هیفا وهبی با شگفتی افزود :" عجیب است که بشنویم هیفا وهبی از یک روحانی تعریف می کند که به خواننده هایی مثل او توجهی ندارد ، کما اینکه کانال تلویزیونی حزب الله (المنار) ترانه هایی خواننده هایی مانند هیفا را پخش نمی کند ".

شایان ذکر است که هیفا وهبی در مصاحبه ای با روزنامه "القدس العربی" در شماره روز دوشنبه 25-8-2008 چاپ لندن گفته بود " باعث افتخارمن است که شخصی همچون سید حسن نصر الله از سرزمینمان دفاع می کند".

 

امام جمعه موقت کرمان:

در ماه رمضان توفیق روزه و تلاوت قرآن را بخواهید

کرمان-خبرگزاری ایسکانیوز: حجه الاسلام صباحی گفت: حضرت رسول اکرم(علیه السلام) در خطبه شعبانیه فرمودند: در ماه مبارک رمضان دوچیز را از خدا بخواهید یکی توفیق روزه این ماه و دیگری تلاوت قرآن.

به گزارش روز شنبه گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران دانشجویی ایران((ایسکانیوز)) وی گفت: حضرت رسول اکرم(علیه السلام) در این خطبه فرمودند: بدبخت کسی است که در این ماه آمرزیده نشود. وی همچنین به بیان قسمتهای دیگر این خطبه پرداخت : گرسنه و تشنه که می شوید این گرسنگی و تشنگی شما را به یاد گرسنگی و تشنگی روز قیامت بیندازد. به فقیران و مسکینان صدقه دهید، به بزرگان احترام بگذارید به کوچکترها ترحم کنید ، گوش و چشم خودرا از حرام دور نگه دارید، به یتیمان دیگران احترام بگذارید تا به یتیمان شما احترام بگذارند مردم، هر کس افطاری دهد این افطاری برات او از آتش جهنم است، یکی بلند شد گفت: ما که نداریم چه بکنیم حضرت فرمودند: افطاری دهید حتی به اندازه یک دانه خرما و یا یک جرعه آب حضرت فرمودند: در این ماه خوش اخلاق باشید که جواز عبور از پل صراط است، به زیردستان در این ماه تخفیف دهید. کسی که در این ماه نماز واجب بخواند ثواب 70 نماز نماز را در ماههای دیگر را دارد، کسی که در این ماه بر من صلوات بفرستد خداوند میزان اعمال اورا از ثواب سنگین می کند ، کسی که یک آیه قرآن در این ماه بخواند ثواب ختم قرآن را در ماههای دیگر را داراست. در این قسمت از کلام حضرت علی(علیه السلام) عرض کردند بهترین اعمال در این ماه چیست ایشان فرمودند : پرهیز از گناه وسپس گریستند و بعد که امام علی(علیه السلام) علت را پرسیدند حضرت فرمودند: در آن ماه می بینم که محاسنت از خون فرق سرت خضاب می شود امام فرموند: دینم سالم است حضرت فرمودند: آری امام جمعه موقت کرمان گفت: به هر صورت خداوند در این ماه دنبال بهانه است برای ثواب دادن به بندگان وی همچنین گفت: ما در استان کرمان قریب به 2000 مسجد در بسته داریم که در ماه مبارک رمضان نیمی از آنان فعال می شوند. مردم گاهی بدیهیات مسائل دینی را نمی دانند که در مرحله اول ما مقصریم ولی ماه رمضان فرصت مناسبی است برای فراگیری این مسائل. وی همجنین در خطبه اول نماز در خصوص عُجب گفت: عجب یا همان خود پسندی مراتب ومراحلی دارد خودپسندی در برابر خدا خودپسندی در برابر بندگان خدا خودپسندی در برابر گناهان که در مورد اول در مورد افرادی است که به خاطر انجام اعمال عبادی بر خدا منت می گذارند و تصورشان این است که دین خدا را رونق می دهند. دسته دوم همان افراد با انجام اعمال عبادی مثلاً می گویند من اهل جماعت و جمعه هستم ولی اونیست واگر صفت خوبی در مردم می بینند سعی در پیدا کردن نقصی در او هستند. و دسته سوم معصیت کارانی هستند خود را آزاد، روشنفکر و خود را بَری از تقلید می دانند و معتقدند دیگران دچار موهومات شده اند. حجه الاسلام صباحی گفت: امام صادق(علیه السلام) فرمودند: ابلیس به لشکریان خود می گوید: چنانچه سه چیز را در مردم ایجاد کردم کاری به آنان ندارم. گناهانش را فراموش کند، دچار عجب شود، کارهای خود را زیاد و بزرگ می بینند.

- دعا و استغفار

الحدیث:

قال على بن ابیطالب(ع):

»علیکم فى شهر رمضان بکثرة استغفار و الدعاء فاما الدعا فیدفع عنکم به البلاء و اما الاستغفار فتمحى به ذنوبکم. ⁽¹⁾

ترجمه: بر شما باد در ماه رمضان به استغفار و دعاى زیاد. اما دعاهاى شما دافع بلا از شماست. و اما استغفار شما از بین برنده گناهان است.

توضیح:

از وظایف روزه داران در این ماه، دعا و درخواست‏حوایج از حضرت حق است که بنده احساس نیاز به پیشگاه بى نیاز کرده، و دستهاى احتیاج خویش را به درگاه او دراز مى‏کند.

- روزهاى ماه رمضان

الحدیث:

قال رسول الله (صلى الله علیه و آله):

ایها الناس انه قد اقبل الیکم شهر الله بالبرکة و الرحمة و المغفرة، شهر هو عند الله افضل الشهور، و ایامه افضل الایام و لیالى افضل اللیالى و ساعاته افضل الساعات. ⁽²⁾

ترجمه:

اى مردم ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش به شما رو کرده است، ماهى است که پیش خدا بهترین ماه است و روزهایش بهترین روزها و شبهایش بهترین شبها و ساعاتش بهترین ساعات.

- اعتکاف

الحدیث:

قال رسول الله (صلى الله علیه و آله):

اعتکاف عشر فى شهر رمضان تعدل حجتین و عمرتین. ⁽³⁾

ترجمه: اعتکاف در یک دهه از ماه مبارک رمضان برابر با ثواب دو حج و دو عمره است.

توضیح:

در ایام و لیالى مقدسه‏اى، طبق روایات رسیده از ائمه معصومین (علیهم السلام) مستحب است که هر مسلمانى در صورت امکان دهه آخر ماه مبارک رمضان را در مسجد معتکف شود، که پیامبر اکرم(ص) در تمامى عمرش چنین مى‏کرد.

- تلاوت قرآن

بهترین اعمال در شبها و روزهاى ماه مبارک رمضان، تلاوت قرآن است. اگر چه تلاوت قرآن در تمام اوقات ثواب دارد، ولى چون قرآن در ماه رمضان نازل شده است، از اجر و ثواب ویژه‏اى برخوردار است چنانچه وارد شده:

الحدیث:

قال ابو جعفر (علیه السلام):

لکل شى‏ء ربیع و ربیع القرآن شهر رمضان ⁽⁴⁾

ترجمه:

براى هر چیزى بهارى است و بهار قرآن رمضان است.

بنا بر این امتیازات قرآن به اعتبار نزولش در ماه رمضان از ماههاى دیگر بیشتر است.

الحدیث:

قال رسول الله (صلى الله علیه و آله):

من تلافیه آیة من القرآن کان له مثل اجر من ختم القرآن فى غیره من الشهور. ⁽⁵⁾

ترجمه:

اگر کسى در این ماه یک آیه از قرآن تلاوت کند، ثوابش مثل کسى است که در غیر ماه رمضان یک ختم قرآن کرده است.

- افطارى و صدقه دادن

الحدیث:

قال الباقر (علیه السلام)

یا سدیر، هل تدرى اى لیال هذه؟ فقال له نعم. جعلت فداک ان هذه لیالى شهر رمضان فما ذاک؟ فقال له اتقدر على ان تعتق کل لیلة من هذه اللیالى عشر رقاب من ولد اسمعیل؟ فقال له سدیر بابى انت و امى لا یبلغ مالى ذاک، فما زال ینقص حتى بلغ به رقبة واحدة فى کل ذلک یقول: «لا اقدر علیه فقال له: افما تقدر ان تفطر فى کل لیلة رجلا مسلما؟ فقال له: بلى و عشرة فقال له (علیه السلام):

فذاک الذى اردت یا سدیر، ان افطارک اخاک المسلم یعدل عتق رقبة من ولد اسماعیل علیه السلام. ⁽⁶⁾

ترجمه:

اى سدیر! آیا مى‏دانى چه شبهایى است این شبها؟ سدیر گفت:

بلى فدایت گردم این شبها شبهاى ماه رمضان است، مگر این شبها چگونه است؟ امام (علیه السلام) فرمودند: آیا قدرت دارى هر شب از این شبها ده بنده از فرزندان اسماعیل (ع) را آزاد کنى؟ پس سدیر عرض کرد: پدر و مادرم به فدایت، ثروتم کفاف نمى‏دهد، پس امام پیوسته تعداد بنده‏ها را کم کرد، تا رسید به یکى در تمام این ماه، سدیر گفت: قدرت ندارم پس امام(ع) به او فرمود: آیا قدرت ندارى هر شب یک مسلمان روزه‏دارى را افطار دهى؟ سدیر عرض کرد: بلى تا ده نفر را هم مى‏توانم افطارى بدهم، پس امام به او فرمود:

اى سدیر همان است که اراده کردى یعنى با افطارى دادن ده روزه‏دار به ثواب عتق و آزاد کردن ده بنده از اولاد اسماعیل (ع) نایل مى‏گردى.

توضیح:

خداوند انسان روزه‏دار را بر آنچه انفاق مى‏کند در خوردنیها و آشامیدنیها محاسبه نمى‏کند ولى در این امر «اسراف‏» نشود.

الحدیث:

عن ابى عبد الله علیه السلام:

من تصدق فى شهر رمضان بصدقة صرف الله عنه سبعین نوعا من البلاء. ⁽⁷⁾

ترجمه:

هر کس در ماه رمضان صدقه‏اى بدهد خداوند هفتاد نوع بلا را از او دو مى‏کند.

پى‏نوشت‏ها:

1- امالى شیخ صدوق، ص 61

2- امالى شیخ صدوق، ص 93

3- وسائل الشیعه، ج 7، ص 397

4- وسائل الشیعه، ج 7، ص 218

5- امالى شیخ صدوق، ص 93

6- من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 134

7- بحار الانوار، ج 93، ص 316

رمضان، تجلى معبود (ره توشه راهیان نور) صفحه 92

جمعى از نویسندگان

علامه مجلسى_ رحمه الله علیه_ در زادالمعاد در فصل آخر اعمال ماه رمضان؛ نماز روزهای ماه رمضان به شرح زیر نوشته است:

 

* نماز شب اول, چهار رکعت, در هر رکعت بعد از حمد پانزده مرتبه توحید.

* نماز شب دوم, چهار رکعت, در هر رکعت بعد از حمد بیست بار انا انزلناه.

* نماز شب سوم, ده رکعت, در هر رکعت حمد و پنجاه بار توحید.

* نماز شب چهارم,هشت رکعت, در هر رکعت بحمدبو بیست مرتبه انا انزلناه.

* نماز شب پنجم,دو رکعت در هر رکعت حمد و پنجاه بار توحید و بعد از سلام,صد مرتبه اللهم صل على محمد و آل محمد.

* نماز شب ششم, چهار رکعت, در هر رکعت حمد و سوره تبارک الذى بیده الملک.

* نماز شب هفتم,چهار رکعت, در هر رکعت حمد و سیزده مرتبه انا انزلناه.

* نماز شب هشتم, دو رکعت, در هر رکعت حمد و ده مرتبه توحید و بعد از سلام هزار مرتبه سبحان الله.

* نماز شب نهم,شش رکعت, میان نماز شام و خفتن, در هر رکعت حمد و هفت مرتبه آیه الکرسى و پس از آن پنجاه مرتبه اللهم صل على محمد و آل محمد.

* نماز شب دهم,بیست رکعت, در هر رکعت حمد و سى مرتبه توحید.

* نمازشب یازدهم, دو رکعت,در هر رکعت حمد و بیست بار انااعطیناک الکوثر.

* نماز شب دوازدهم,هشت رکعت, در هر رکعت حمد و سى مرتبه انا انزلناه.

* نماز شب سیزدهم,چهار رکعت, در هر رکعت حمد و بیست و پنج مرتبه توحید.

* نماز شب چهاردهم,شش رکعت, در هر رکعت حمد و سى مرتبه اذا زلزلت.

* نماز شب پانزدهم,چهار رکعت, در دو رکعت اول بعد از حمد صد مرتبه توحید و در دو رکعت دیگر پنجاه مرتبه توحید.

* نماز شب شانزدهم,دوازده رکعت, در هر رکعت حمد و دوازده مرتبه الهیکم

التکاثر.

* نماز شب هفدهم, دو رکعت, در رکعت اول حمد و هر سوره که خواهد و در رکعت دوم حمد و صد بار توحید و بعد از سلام صد مرتبه لا اله الا الله.

* نماز شب هجدهم,چهار رکعت, در هر رکعت حمد و بیست و پنج بار انا اعطیناک الکوثر.

* نماز شب نوزدهم, پنجاه رکعت حمد و پنجاه مرتبه اذا زلزلت. و گویا مراد آن باشد که در هر رکعت یک بار بخواند زیرا در یک شب دو هزار و پانصد بار اذا زلزلت خواندن دشوار است.

* نماز شب بیستم و بیست و یکم و بیست و دوم و بیست و سوم و بیست و چهارم, در هر یک هشت رکعت به هر سوره اى که میسر شود.

* نماز شب بیست و پنجم,هشت رکعت, در هر رکعت حمد و ده بار توحید.

* نماز شب بیست و ششم,هشت رکعت, در هر رکعت حمد و صد بار توحید.

* نماز شب بیست و هفتم,چهار رکعت, در هر رکعت حمد و تبارک الذى بیده الملک. و اگر نتوانست بیست مرتبه توحید.

* نماز بیست و هشتم,شش رکعت, در هر رکعت حمد و صد مرتبه آیه الکرسى وصد مرتبه توحید و صد مرتبه کوثر و بعد از نماز صد مرتبه صلوات بر محمد و آل محمد.

نماز شب بیست و هشتم موافق آنچه من یافتم بدین صورت است:

شش رکعت نماز کند به فاتحه الکتاب و ده مرتبه با آیه الکرسى و ده مرتبه کوثر و ده مرتبه قل هو الله احد و صد مرتبه صلوات بفرستد بر پیغمبر ـ صلى الله علیه و آله و سلم ـ صلوات بفرستد.

* نماز بیست و نهم, دو رکعت, درهر رکعت حمد و بیست مرتبه توحید.

* نماز سى ام, دوازده رکعت, در هر رکعت حمد و بیست مرتبه توحید و در پایان صد بار صلوات بر محمد و آل محمد, و این نمازها همین طور که گفته شد, هر دو رکعت یک سلام دارد.

سایت تبیان 

شب اول در آن چند عمل است :
اوّل آنکه طلب هلال کند و بعضى استهلال این ماه را واجب دانسته اند
دوّم چون رؤ یت هلال کرد اشاره به هلال نکند بلکه رو به قبله کند و دستها را به آسمان بلند کند و خطاب کند هلال را و بگوید:

رَبّى وَرَبُّکَ اللّهُ رَبُّ الْعالَمینَ اَللّهُمَّ اَهِلَّهُ عَلَیْنا بِالاْمْنِ

پروردگار من و پروردگار تو خدا پروردگار جهانیان است خدایا این ماه را بر ما نو کن با امنیت

وَالاِْیمانِ وَالسَّلامَةِ وَالاِْسْلامِ وَالْمُسارَعَةِ اِلى ما تُحِبُّ وَتَرْضى

و ایمان و سلامتى و اسلام و پیشى گرفتن بدانچه تو دوست دارى و خوشنود شوى

اَللّهُمَّ بارِکَ لَنا فى شَهْرِنا هذا وَارْزُقْنا خَیْرَهُ وَعَوْنَهُ وَاصْرِفْ عَنّا

خدایا برکت ده به ما در این ماه و خیر و خوبى و کمک آن را روزى ما کن و بگردان از ما

ضُرَّهُ وَشَرَّهُ وَبَلاَّئَهُ وَفِتْنَتَهُ

زیان این ماه و شر و بلا و فتنه اش را

و روایت شده که حضرت رسول صلى الله علیه و آله چون رؤیت مى کرد هلال ما رمضان را روى شریف را به جانب قبله مى فرمود و مى گفت :

اَللّهُمَّ اَهِلَّهُ عَلَیْنا بِالاْمْنِ والاِْیمانِ وَالسَّلامَةِ وَالاِْسْلامِ وَالْعافِیَةِ الْمُجَلَّلَةِ وَدِفاعِ

خدایا این ماه را بر ما نو کن به امنیت و ایمان و تندرستى و اسلام و عافیت کامل و دفاع از

الاْسْقامِ وَالْعَوْنِ عَلَى الصَّلاةِ وَالصِّیامِ وَالْقِیامِ وَتِلاوَةِ الْقُرانِ

دردها و کمک بر نماز و روزه و شب زنده دارى و تلاوت قرآن

اَللّهُمَّ سَلِّمْنا لِشَهْرِ رَمَضانَ وَتَسَلَّمْهُ مِّنا وَسَلِّمْنا فیهِ حَتّى یَنْقَضِىَ

خدایا سالم کن ما را براى ماه رمضان و سالم از ما دریافتش کن و ما را در آن سالم بدار تا بگذرد

عَنّا شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدْ عَفَوْتَ عَنّا وَغَفَرْتَ لَنا وَرَحِمْتَنا

از ما ماه رمضان و تو از ما گذشته باشى و ما را آمرزیده و مورد مهر خویش قرار داده باشى

و از حضرت صادق علیه السلام منقول است که چون رؤ یت هلال نمودى بگو:

اَللّهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدِ افْتَرَضْتَ عَلَیْنا صِیامَهُ وَاَنْزَلْتَ فیهِ الْقُرانَ هُدىً

خدایا ماه رمضان آمد و تو واجب کرده اى بر ما روزه این ماه را و فرو فرستادى در آن قرآن را که راهنماى

لِلنّاسِ وَبَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَالْفُرْقانِ اَللّهُمَّ اَعِنّا عَلى صِیامِهِ

مردم است و حجتهائى از هدایت و تمیز حق و باطل است خدایا کمک خده ما را بر روزه آن

وَتَقَبَّلْهُ مِنّا وَسَلِّمْنا فیهِ وَسَلِّمْنا مِنْهُ وَسَلِّمْهُ لَنا فى یُسْرٍ مِنْکَ

و آن را از ما بپذیر و سالم بدار ما را در این ماه و از این ماه و آن را نیز براى ما سالم گردان در آسانى

وَعافِیَةٍ اِنَّکَ عَلى کُلِّشَىْءٍ قَدیرٌ یا رَحْمنُ یا رَحیمُ

و تندرستى که براستى تو بر هر چیز قادرى اى بخشاینده اى مهربان

سوّم بخواند دعاء چهل و سوّم صحیفه کامله را در وقت رؤیت هلال سیّد بن طاوس روایت کرده که روزى حضرت امام زین العابدین علیه السلام در راهى مى گذشت که نظرکردبه هلال ماه رمضان پس آنحضرتایستاد و گفت :

 اَیُّهَا الْخَلْقُ الْمُطیعُ الدّائِبُ السَّریعُ الْمُتَرَدِّدُ فى مَنازِلِ

اى مخلوق فرمانبردار پیوسته (در حرکت ) و شتابان و رفت و آمد کننده در منزلهاى

التَّقْدیرِ الْمُتَصَرِّفُ فى فَلَکِ التَّدْبیرِ امَنْتُ بِمَنْ نَوَّرَ بِکَ الظُّلَمَ

معیّن و گردش کننده در مدار تدبیر ایمان دارم به آن خدائى که تاریکیها

وَاَوْضَحَ بِکَ الْبُهَمَ وجَعَلَکَ ایَةً مِنْ ایاتِ مُلْکِهِ وَعَلامَةً مِنْ

را به تو روشن کرد و راههاى ناپیدا و مبهم را به تو آشکار کرده و تو را نشانه اى از نشانه هاى فرمانروائیش و علامتى

عَلاماتِ سُلْطانِهِ فَحَدَّ بِکَ الزَّمانَ وَامْتَهَنَکَ بِالْکَمالِ وَالنُّقْصانِ

از علامات سلطنتش قرار داده و زمان را به تو محدود ساخت و تو را واداشت به کمال و نقصان

وَالطُّلُوعِ والاُْفُولِ وَالاِْنارَةِ وَالْکُسُوفِ فى کُلِّ ذلِکَ اَنْتَ لَهُ مُطیعٌ

و طلوع و غروب و پرتوافکنى و گرفتن و در تمام آنها تو در تحت فرمان او فرمانبردارى

وَاِلى اِرادَتِهِ سَریعٌ سُبْحانَهُ ما اَعْجَبَ ما دَبَّرَ مِنْ اَمْرِکَ وَاَلْطَفَ ما

و بسوى اراده اش شتابان منزه است خدا که چه شگفت انگیز تدبیرى در امر تو بکار برد و چه دقیق است

صَنَعَ فى شَاْنِکَ جَعَلَک مِفْتاحَ شَهْرٍ حادِثٍ لاِمْرٍ حادِثٍ فَاَسْئَلُ اللّهَ

صنعتى که در کار تو انجام داده تو را کلید ماه نوى قرار داده براى کارى نو از خدا

رَبِّى وَرَبَّکَ وَخالِقى وَخالِقَکَ وَمُقَدِّرى وَمُقَدِّرَکَ وَمُصَوِّرى

پروردگار خود و پروردگار تو و آفریدگار خود و آفریدگار تو و تقدیر کننده خود و تقدیرکننده تو و صورت بخش خود

وَمُصَوِّرَکَ اَنْ یُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ یَجْعَلَکَ هِلالَ

و صورت گر تو خواهم که درود فرستد بر محمد و آل محمد و قرار دهد تو را ماه

بَرَکةٍ لا تَمْحَقُهَا الاْیّامُ وَطَهارَةٍ لا تُدَنِّسُهَا الاْ ثامُ هِلالَ اَمْنٍ مِنَ

برکتى که روزگار از بینَش نبرد و ماه پاکیزه اى که آلوده اش نکند گناهان ماه امنیت از

الا فاتِ وَسَلامَةٍ مِنَ السَّیِّئاتِ هِلالَ سَعْدٍ لا نَحْسَ فیهِ وَیُمْنٍ لا

آفات و سلامتى از بدیها ماه خجسته و مسعودى که نحسى در آن نباشد و ماه میمونى که

نَکَدَ مَعَهُ وَیُسْرٍ لا یُمازِجُهُ عُسْرٌ وَخَیْرٍ لا یَشُوبُهُ شَرُّ هِلالَ اَمْنٍ

ملالى با آن نباشد و ماه آسانى که با دشوارى مخلوط نشود و ماه خیرى که به شرّى آلوده نگردد ماه امنیت

وَایمانٍ وَنِعْمَةٍ وَاِحْسانٍ وَسَلامَةٍ وَاِسْلامٍ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ

و ایمان و نعمت و احسان و سلامتى و اسلام خدایا درود فرست بر محمد

وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنا مِنْ اَرْضى مَنْ طَلَعَ عَلَیْهِ وَاَزْکى مَنْ نَظَرَ اِلَیْهِ

و آل محمد و قرار ده ما را از خوشنودترین مردمى که این ماه بر او طلوع کرده و پاکیزه ترین کسانى که بدان نگاه کرده

وَاَسْعَدَ مَنْ تَعَبَّدَ لَکَ فیهِ وَوَفِّقْنَا اللّهُمَّ فیهِ لِلطّاعَةِ وَالتَّوْبَةِ

و سعادتمندترین کسى که پرستش تو را در آن کرده و موفق دار ما را خدایا در این ماه به فرمانبردارى و توبه

وَاعْصِمْنا فیهِ مِنَ الاثامِ وَالْحَوبَةِ وَاَوْزِعْنا فیهِ شُکْرَ النِّعْمَةِ وَاَلْبِسْنا

و نگاهمان دار در آن از گناهان و خطا و الهام کن به ما در این ماه شکر نعمتت را و بپوشان به ما

فیهِ جُنَنَ الْعافِیَةِ وَاَتْمِمْ عَلَیْنا بِاسْتِکْمالِ طاعَتِکَ فیهِ الْمِنَّةَ اِنَّکَ اَنْتَ

در این ماه سپرهاى تندرستى و منّت خود را بوسیله انجام کامل اطاعتت بر ما تمام کن که براستى توئى

الْمَنّانُ الْحَمیدُ وَصَلَّى اللّهُ عَلى مُحَمَّدٍ و الِهِ الطَیِّبینَ وَاجْعَلْ لَنا فیهِ

پر نمعت ستوده و درود خدا بر محمد و آل پاکش و مقرر دار براى ما در این ماه

عَوناً مِنْکَ عَلى ما نَدَبْتَنا اِلَیْهِ مِنْ مُفْتَرَضِ طاعَتِکَ وَتَقَبَّلْها اِنَّکَ

کمکى از جانب خود براى انجام آنچه ما را بدان خواندى و طاعت واجب خود و بپذیر آن را که تو

الاْکْرَمُ مِنْ کُلِّ کَریمٍ وَالاْرْحَمُ مِنْ کُلِّ رَحیمٍ امینَ امینَ رَبَّ الْعالَمینَ

کریم ترین همه کریمانى و مهربانتر از هر مهربانى آمین . . . . . . اى پروردگار جهانیان

چهارم مجامعت با حلال خود کند و این از خصوصیّات این ماه است والاّ در ماههاى دیگر جماع در شب اوّل مکروه است
پنجم غسل شب اوّل ماه کند و روایت شده که هر که در شب اوّل ماه رمضان غسل کند خارش بدن به او نرسد تا ماه رمضان آینده
ششم در نهر جارى غسل کند و سى کف آب بر سر بریزد تا با طهارت معنوى باشد تا ماه رمضان آینده
هفتم زیارت قبر امام حسین علیه السلام کند تا گناهانش ریخته شود و ثواب حجّاج و معتمرین آن سال را دریابد
هشتم از این شب ابتدا کند به خواندن هزار رکعت نماز این ماه به نحوى که در آخر قسم دوّم ذکر شد
نهم دو رکعت نماز کند در این شب در هر رکعت حمد و سوره انعام بخواند و سؤال کند که حقّ تعالى کفایت کند او را و نگاه دارد او را از آنچه مى ترسد و از دردها
دهم بخواند دعاى اللّهُمَّ اِنَّ هذَا الشَّهْرَ الْمُبارَکَ که در شب آخر ماه شعبان گذشت

دعاى امام جواد علیه السلام بعد از نماز مغرب

اعمال مشترکه این ماه چهار قسم است :

قسم اوّل : اعمالى است که در هر شب و روز این ماه بجا آورده مى شود.

دعا بعد از هر فریضه

سیّد بن طاوس روایت کرده از حضرت امام جعفر صادق و امام موسى کاظم (عَلیهِما السَّلام) که فرمودند مى گوئى در ماه رَمَضان از اوّل تا به آخر آن بعد از هر فریضه :

اَللّهُمَّ ارْزُقْنى حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرامِ فى

خدایا روزیم گردان حج خانه کعبه را در

عامى هذا وَ فى کُلِّ عامٍ ما اَبْقَیْتَنى فى یُسْرٍ مِنْکَ وَ عافِیَةٍ وَ سَعَةِ

این سال و در هر سال تا زنده هستم در آسایش و تندرستى از جانب تو و وسعت

رِزْقٍ وَ لا تُخْلِنى مِنْ تِلْکَ الْمواقِفِ الْکَریمَةِ وَالْمَشاهِدِ الشَّریفَةِ

روزى و دورم مکن از این اماکن گرامى و مشاهد شریفه

وَ زِیارَةِ قَبْرِ نَبِیِّکَ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ فى جَمیعِ حَوائِجِ الدُّنْیا

و زیارت قبر پیامبرت که درود تو بر او و آلش باد در همه حاجتهاى دنیا

وَالا خِرَةِ فَکُنْ لى اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ فیما تَقْضى وَ تُقَدِّرُ مِنَ الاَمْرِ

و آخرتم پشتیبان من باش خدایا از تو خواهم در آنچه بنا هست درباره اش حکم فرمائى و مقدر کنى در آن فرمان

الْمَحْتُومِ فى لَیْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضاَّءِ الَّذى لا یُرَدُّ وَ لا یُبَدَّلُ اَنْ

حتمى و مسلم در شب قدر از آن تقدیرى که برگشت ندارد و تغییر نپذیرد که

تَکْتُبَنى مِنْ حُجّاجِ بَیْتِکَ الْحَرامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمُ

مرا از حاجیان خانه محترم کعبه ات ثبت فرمایى آن حاجیانى که حجشان درست و سعیشان مورد تقدیر و سپاس است

الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئاتُهُمْ وَاجْعَلْ فیما تَقْضى

و گناهانشان آمرزیده و کارهاى بدشان بخشیده شده است و قرار ده در همان قضا

وَ تُقَدِّرُ اَنْ تُطیلَ عُمْرى وَ تُوَسِّعَ عَلَىَّ رِزْقى وَ تُؤدِّى عَنّى اَمانَتى

و تقدیراتت که عمر مرا طولانى گردانى و روزیم را فراخ کنى و امانت و قرضم را

وَ دَیْنى آمینَ رَبَّ الْعالَمینَ

ادا فرمائى ، اجابت فرما اى پروردگار جهانیان

دعا عقب نمازهاى فریضه

و مى خوانى عقب نمازهاى فریضه :

یا عَلِىُّ یا عَظیمُ یا غَفُورُ یا رَحیمُ اَنْتَ الرَّبُّ الْعَظیمُ الَّذى لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَىءٌ

اى والا اى بزرگ اى آمرزنده اى مهربان تویى پروردگار بزرگى که نیست مانند او چیزى

وَ هُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ وَ هذا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَ کَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ فَضَّلْتَهُ

و او شنوا و بینا است و این ماهى است که آنرا بزرگ و گرامى داشته و او را شرافت و برترى داده اى

عَلَى الشُّهُورِ وَ هُوَ الشَّهْرُ الَّذى فَرَضْتَ صِیامَهُ عَلَىَّ وَ هُوَ شَهْرُ

بر ماههاى دیگر و این ماهى است که روزه آن را بر من واجب کرده و این ماه

رَمَضانَ الَّذى اَنْزَلْتَ فیهِ الْقُرْآنَ هُدىً لِلنّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى

رمضان است همان ماهى که قرآن را در آن فرو فرستادى آن قرآنى که راهنماى مردم و نشانه هاى روشنى از هدایت

وَالْفُرْقانِ وَ جَعَلْتَ فیهِ لَیْلَةَ الْقَدْرِ وَ جَعَلْتَها خَیْراً مِنْ اَلْفِ شَهْرٍ فَیا

و جدا ساختن (میان حق و باطل ) است و قراردادى در این ماه شب قدر را و آن را بهتر از هزار ماه کردى پس اى

ذَالْمَنِّ وَ لا یُمَنُّ عَلَیْکَ مُنَّ عَلَىَّ بِفَکاکِ رَقَبَتى مِنَ النّارِ فیمَنْ تَمُنُّ

منت دارى که کسى بر تو منت ندارد منت نه بر من به آزاد ساختنم از آتش در میان آنانکه

عَلَیْهِ وَ اَدْخِلْنِى الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ

بر آنها منت نهى و داخل بهشتم گردان برحمتت اى مهربانترین مهربانان

دعا بعد از هر نماز واجب

شیخ کفعمى درمصباح و بلد الامین و شیخ شهید در مجموعه خود از حضرت رسول (صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) نقل کرده اند که آن حضرت فرمود هرکه این دعا را در ماه رمضان بعد از هر نماز واجبى بخواند حق تعالى بیامرزد گناهان او را تا روز قیامت و دعا این است :

اَللّهُمَّ اَدْخِلْ عَلى اَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ

خدایا بفرست بر خفتگان در گور نشاط و سرور

اَللّهُمَّ اَغْنِ کُلَّ فَقیرٍ اَللّهُمَّ اَشْبِعْ کُلَّ جایِعٍ اَللّهُمَّ اکْسُ کُلَّ عُرْیانٍ

خدایا دارا کن هر ندارى را خدایا سیر کن هر گرسنه اى را خدایا بپوشان هر برهنه را

اَللّهُمَّ اقْضِ دَیْنَ کُلِّ مَدینٍ اَللّهُمَّ فَرِّجْ عَنْ کُلِّ مَکْرُوبٍ اَللّهُمَّ رُدَّ

خدایا ادا کن قرض هر قرضدارى را خدایا بگشا اندوه هر غمزده را خدایا به وطن بازگردان هر

کُلَّ غَریبٍ اَللّهُمَّ فُکَّ کُلَّ اَسیرٍ اَللّهُمَّ اَصْلِحْ کُلَّ فاسِدٍ مِنْ اُمُورِ

دور از وطنى را خدایا آزاد کن هر اسیرى را خدایا اصلاح کن هر فسادى را از کار

الْمُسْلِمینَ اَللّهُمَّ اشْفِ کُلَّ مَریضٍ اَللّهُمَّ سُدَّ فَقْرَنا بِغِناکَ اَللّهُمَّ

مسلمین خدایا درمان کن هر بیمارى را خدایا ببند رخنه فقر ما را به وسیله دارائى خود خدایا

غَیِّرْ سُوءَ حالِنا بِحُسْنِ حالِکَ اَللّهُمَّ اقْضِ عَنَّا الدَّیْنَ وَاَغْنِنا مِنَ

بدى حال ما را بخوبى حال خودت مبدل کن خدایا ادا کن از ما قرض و بدهیمان را و بى نیازمان کن از

الْفَقْرِ اِنَّکَ عَلى کُلِّشَىءٍ قَدیرٌ

ندارى که راستى تو بر هر چیز توانائى

دعاى حجّ

و شیخ کلینى در کافى روایت کرده از ابوبصیر که حضرت صادق (علیه السلام) در ماه رمضان این دعا رامى خواند :

اَللّهُمَّ اِنّى بِکَ وَ مِنْکَ اَطْلُبُ

خدایا من بوسیله تو و از شخص تو مى جویم

حاجَتى وَ مَنْ طَلَبَ حاجَةً اِلىَ النّاسِ فَاِنّى لا اَطْلُبُ حاجَتى اِلاّ

حاجتم را و هر که حاجت خویش از مردم مى جوید ولى من نجویم حاجتم را جز

مِنْکَ وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ وَ اَسْئَلُکَ بِفَضْلِکَ وَ رِضْوانِکَ اَنْ تُصَلِّىَ

از تو تنها که شریکى ندارى و از تو خواهم به حق فضل و خوشنودیت که درود فرستى

عَلى مُحَمَّدٍ وَ اَهْلِ بَیْتِهِ وَ اَنْ تَجْعَلَ لى فى عامى هذا اِلى بَیْتِکَ

بر محمد و خاندان او و اینکه در این سال براى رسیدن من به خانه

الْحَرامِ سَبیلاً حِجَّةً مَبْرُورَةً مُتَقبَّلَةً زاکِیَةً خالِصَةً لَکَ تَقَرُّ بِها عَیْنى

محترمت کعبه راهى قرار دهى که حجى صحیح و پذیرفته و پاکیزه و خالص براى تو انجام دهم آن چنانکه دیده ام

وَ تَرْفَعُ بِها دَرَجَتى وَ تَرْزُقَنى اَنْ اَغُضَّ بَصَرى وَ اَنْ اَحْفَظَ فَرْجى

بدان روشن شود و درجه ام بدان بالا رود و روزیم کن که دیده ام را بپوشانم و عورتم را (از گناه ) نگهدارم

وَ اَنْ اَکُفَّ بِها عَنْ جَمیعِ مَحارِمِکَ حَتّى لایَکُونَ شَىءٌ آثَرَ عِنْدى

و خود را از همه کارهاى حرام تو باز دارم تا بدان حد که هیچ چیزى در پیش من محبوبتر

مِنْ طاعَتِکَ وَ خَشْیَتِکَ وَالْعَمَلِ بِما اَحْبَبْتَ وَالتَّرْکِ لِما کَرِهْتَ

از اطاعت و ترس از تو و انجام آنچه دوست دارى و نکردن آنچه را ناخوش دارى

وَ نَهَیْتَ عَنْهُ وَاجْعَلْ ذلِکَ فى یُسْرٍ وَ یَسارٍ وَ عافِیَةٍ وَ ما اَنْعَمْتَ بِهِ

و آنرا قدغن کرده اى نباشد و قرار ده همه اینها را در گشایش و آسودگى و تندرستى با هر چه نعمت که

عَلَىَّ وَ اَسْئَلُکَ اَنْ تَجْعَلَ وَفاتى قَتْلاً فى سَبیلِکَ تَحْتَ رایَةِ نَبِیِّکَ

به من داده اى و از تو خواهم که مرگ مرا کشته شدن در راهت قرار دهى که در زیر پرچم پیغمبرت

مَعَ اَوْلِیاَّئِکَ وَ اَسْئَلُکَ اَنْ تَقْتُلَ بى اَعْداَّئَکَ وَ اَعْداَّءَ رَسُولِکَ وَ اَسْئَلُکَ

با دوستانت کشته شوم و از تو خواهم که دشمنان خود و دشمنان پیامبرت را بدست من بکشى و از تو خواهم

اَنْ تُکْرِمَنى بِهَوانِ مَنْ شِئْتَ مِنْ خَلْقِکَ وَ لا تُهِنّى بِکَرامَةِ اَحَدٍ مِنْ

که مرا گرامى دارى بخوار کردن هر یک از خلق خود که خواهى ولى خوارم نکنى به گرامى داشتن هیچیک از

اَوْلِیاَّئِکَ اَللّهُمَّ اجْعَلْ لى مَعَ الرَّسُولِ سَبیلاً حَسْبِىَ اللّهُ ما شاَّءَ اللّهُ

دوستانت خدایا قرار ده براى من با پیامبرت راهى خدا مرا بس است و آنچه خواهد شود

مؤ لف گوید: که این دعاء موسوم به دعاى حجّ است سیّد در اقبال از حضرت صادق (علیه السلام) روایت کرده خواندن آن را در شبهاى ماه رمضان بعد از مغرب و کفعمى در بلدالا مین گفته که مستحب است خواندن آن در هر روز از ماه رمضان و در شب اوّل نیز و شیخ مفید در مقنعه براى خصوص شب اوّل نقل کرده بعد از نماز مغرب .

و بدانکه بهترین اعمال در شبها و روزهاى ماه مبارک رمضان خواندن قرآن است و بسیار باید خواند چه آنکه قرآن در این ماه نازل شده است و وارد شده که هر چیزى را بهاریست و بهار قرآن ماه رمضان است و در ماه هاى دیگر هر ماهى یک ختم سنت است و اقلّش شش روز است و در ماه رمضان در هر سه روز یک ختم سنّت است و اگر روزى یک ختم تواند بکند خوب است .

علامه مجلسى (رَحَمهُ اللّهُ ) فرموده که در حدیث است که بعضى از ائمّه (عَلیهمُ السلام) در این ماه چهل ختم قرآن و زیاده مى کردند و اگر ثواب هر ختم قرآنى را به روح مقدّس ‍ یکى از چهارده معصوم (عَلیهمُ السلام) هدیّه کند ثوابش مضاعف گردد و از روایتى ظاهر مى شود که اجر چنین کسى آن است که با ایشان باشد در روز قیامت و دراین ماه دعا و صلوات و استغفار بسیار باید نمود و لااِلهَ اِلا اللّهُ بسیار باید گفت و روایت شده که جناب امام زین العابدین (علیه السلام) چون ماه رمضان داخل مى شد تکلّم نمى کرد مگر به دعاء و تسبیح و استغفار و تکبیر و باید اهتمام بسیار نمود به عبادت و نافله هاى شب و روز .

آداب افطار و سایر اعمال در شبهاى ماه رمضان

قسم دوّم : اعمالى است که در شب هاى ماه رمضان باید بجا آورد و آن چند امر است :

اوّل افطار است و مستحب است که بعد از نماز شام افطار کند مگر آنکه ضعف بر او غلبه کرده باشد یا جمعى منتظر او باشند.

دوّم آنکه افطار کند با چیز پاکیزه از حرام و شُبهات و بهتر آن است که به خرماى حلال افطار کند تا ثواب نمازش چهارصد برابر گردد و به خرما و آب و به رطب و به لبن و به حلوا و به نبات و به آب گرم به هر کدام که افطار کند نیز خوب است.

سوّم آنکه در وقت افطار دعاهاى وارده آن را بخواند از جمله آنکه بگوید:

اَللّهُمَّ لَکَ صُمْتُ وَعَلى رِزْقِکَ اَفْطَرْتُ وَعَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ

خدایا براى تو روزه گرفتم و با روزى تو افطار کنم و بر تو توکل کنم

تا خدا عطا کند به او ثواب هر کسى را که در این روز روزه داشته و اگر دعاى اَللّهُمَّ رَبَّ النّورِ الْعَظیمِ را که سیّد و کفعمى روایت کرده اند بخواند فضیلت بسیار یابد و روایت شده که حضرت امیرالمؤ منین (علیه السلام) هرگاه مى خواست افطار کند مى گفت :

بِسْمِ اللّهِ اَللّهُمَّ لَکَ صُمْنا وَعَلى رِزْقِکَ

خدایا براى تو روزه گرفتیم و با روزى تو

اَفْطَرْنا فَتَقَبَّلْ مِنّا اِنَّکَ اَنْتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ

افطار کنیم پس از ما بپذیر که براستى تو شنوا و دانایى

چهارم در لقمه اوّل بگوید بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرّحَیمِ یا واسِعَ الْمَغْفِرَةِ اِغْفِرْ لى تا خدا او را بیامرزد و در خبر است که در آخر هر روز از روزهاى ماه رمضان خدا هزار هزار کس را از آتش جهنّم آزاد مى کند پس از حق تعالى بخواه که تو را یکى از آنها قرار دهد .

پنجم در وقت افطار سوره قدر بخواند .

ششم در وقت افطار تصدّق کند و افطار دهد روزه داران را اگر چه به چند دانه خرما یا شربتى آب باشد و از حضرت رسول (صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) مرویست که کسى که افطار دهد روزه دارى را از براى او خواهد بود مثل اجرِ آن روزه دار بدون آنکه از اجر او چیزى کم شود و هم از براى او خواهد بود مثل آن عمل نیکویى که بجا آورد آن افطار کننده به قوه آن طعام و آیة الله علامه حلّى در رساله سَعدِیَّه از حضرت صادق (علیه السلام) نقل کرده که فرمود هر مؤمنى که اطعام کند مؤمنى را لقمه اى در ماه رمضان بنویسد حق تعالى براى او اجر کسى که سى بنده مؤمن آزاد کرده باشد و از براى او باشد نزد حق تعالى یک دعاى مستجاب .

هفتم در هر شب خواندن هزار مرتبه اِنّا اَنزَلْناهُ وارد است

هشتم در هر شب صد مرتبه حمَّ دُخان را بخواند اگر میسّر شود

نهم سیّد روایت کرده که هر که این دعا را بخواند در هر شب ماه رمضان آمرزیده شود گناهان چهل سال او :

اَللّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضانَ الَّذى اَنْزَلْتَ فیهِ الْقُرْآنَ وَافْتَرَضْتَ على

خدایا اى پروردگار ماه رمضان که در آن قرآن را فرستادى و بر

عِبادِکَ فیهِ الصِّیامَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَارْزُقْنى حَجَّ بَیْتِکَ

بندگان روزه را در این ماه واجب کردى درود فرست بر محمد و آل محمد و روزیم گردان حج خانه

الْحَرامِ فى عامى هذا وَ فى کُلِّ عامٍ وَاغْفِرْ لى تِلْکَ الذُّنُوبَ الْعِظامَ

محترم خود کعبه را در این سال و در هر سال و بیامرز برایم این گناهان بزرگ را

فَاِنَّهُ لا یَغْفِرُها غَیْرُکَ یا رَحْمنُ یا عَلاّمُ

که براستى نیامرزد آنها را جز تو اى بخشاینده و اى بسیار دانا

دهم در هر شب بخواند بعد از مغربدعاى حجّ را که در قسم اوّل گذشت

التماس دعا

شیخ صدوق به سند معتبره روایت کرده از حضرت امام رضا (علیه السلام) از پدران بزرگوار خود از حضرت امیرالمؤ منین (علیه و على اولاده السلام) که فرمود : خطبه اى خواند براى ما روزى حضرت رسول خدا (صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) پس فرمود : اَیُّها النّاس بدرستى که رو کرده است به سوى شما ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش. ماهى است که نزد خدا بهترین ماه ها است و روزهایش بهترین روزها است و شب هایش بهترین شب ها است و ساعت هایش بهترین ساعتها است و آن ماهی است که خوانده اند شما را در آن بسوى ضیافت خدا و گردیده اید در آن از اهل کرامت خدا . نَفَسهاى شما در آن ثواب تسبیح دارد و خواب شما ثواب عبادت دارد و عملهاى شما در آن مقبول است و دعاهاى شما در آن مستجاب است . پس سؤ ال کنید از پروردگار خود به نیّت هاى درست و دل هاى پاکیزه از گناهان و صفات ذمیمه که توفیق دهد شما را براى روزه داشتن آن و تلاوت کردن قرآن در آن .

به درستى که شقى و بد عاقبت کسى است که محروم گردد از آمرزش خدا در این ماه عظیم و یاد کنید به گرسنگى و تشنگى شما در این ماه تشنگى و گرسنگى روز قیامت را و تَصدّق کنید بر فقیران و مسکینان خود و تعظیم نمائید پیران خود را و رحم کنید کودکان خود را و نوازش نمائید خویشان خود را و نگاه دارید زبان هاى خود را از آنچه نباید گفت و بپوشید دیدهاى خود را از آنچه حلال نیست شما را در نظر کردن به سوى آن و بازدارید گوش هاى خود را از آنچه حلال نیست شما را شنیدن آن و مهربانى کنید با یتیمان مردم تا مهربانى کنند بعد از شما با یتیمان شما و بازگشت کنید به سوى خدا از گناهان خود و بلند کنید دست هاى خود را به دعا در اوقات نمازهاى خود ، زیرا که وقت نمازها بهترین ساعت ها است که نظر مى کند حق تعالى در این اوقات به رحمت به سوى بندگان خود و جواب مى گوید ایشان را هرگاه او را مناجات کند و لبّیک مى گوید ایشان را هرگاه او را ندا کنند و مستجاب مى گرداند هرگاه او را بخوانند اى گروه مردمان . به درستى که جان هاى شما در گروِ  کرده هاى شما است ، پس از گرو به در آورید به طلب آمرزش از خدا و پشت هاى شما گرانبار است از گناهان شما ، پس سبک گردانید آنها را به طول دادن سجده ها و بدانید که حق تعالى سوگند یاد کرده است به عزّت و جلال خود که عذاب نکند نمازگذارندگان و سجده کنندگان در این ماه را و نترساند ایشان را به آتش جهنم در روز قیامت .

ایُّها النّاس هر که از شما افطار دهد روزه دار مؤمنى را در این ماه از براى او خواهد بود نزد خدا ثواب بنده آزاد کردن و آمرزش گناهان گذشته . پس ‍ بعضى از اصحاب گفتند : یا رسول الله همه ما قدرت بر آن نداریم .  حضرت فرمود : بپرهیزید از آتش جهنم به افطار فرمودن روزه داران اگرچه به نصف دانه خرما باشد و اگر چه به یک شربت آبى باشد ؛ به درستى که خدا این ثواب را مى دهد کسى را که چنین کند اگر قادر بر زیاده از این نباشد .

اَیُّها النّاسُ هر که خُلْق خود را در این ماه نیکو گرداند بر صراط آسان بگذرد در روزى که قدم ها بر آن لغزد و هر که سبک گرداند در این ماه خدمت غلام و کنیز خود را ، خدا در قیامت حساب او را آسان گرداند و هر که در این ماه شرّ خود را از مردم باز دارد ، حق تعالى غضب خود را در قیامت از او باز دارد و هر که در این ماه یتیم بى پدرى را ، گرامى دارد خدا او را در قیامت گرامى دارد و هر که در این ماه صله و احسان کند با خویشان خود خدا وَصل کند او را به رحمت خود در قیامت و هر که در این ماه قطع احسان از خویشان خود بکند ، خدا در قیامت قطع رحمت از او کند و هر که نماز سنّتى در این ماه بکند خدا براى او برات بیزارى از آتش جهنم بنویسد و هر که در این ماه نماز واجبى را ادا کند خدا عطا کند به او ثواب هفتاد نماز واجب که در ماه هاى دیگر کرده شود و هر که در این ماه بسیار بر من صلوات فرستد خدا سنگین گرداند ترازوى عمل او را در روزى که ترازوهاى اعمال سبک باشد و کسى که یک آیه از قرآن در این ماه بخواند ثواب کسى دارد که در ماه هاى دیگر ختم قرآن کرده باشد .

اَیُّها النّاسُ بدرستى که درهاى بهشت در این ماه گشاده است پس سؤ ال کنید از پروردگار که آن را به روى شما نبندد ؛ و درهاى جهنّم در این ماه بسته است . پس سؤ ال کنید از پروردگار تبارک و تعالى به تلاوت کردن قرآن مجید در شب ها و روزهاى این ماه و به ایستادن به نماز و جِدّ و جَهد کردن در عبادت و بجا آوردن نمازها در اوقات فضیلت و کثرت استغفار و دعا .

فَعَنِ الصّادِقِ علیه السلام : اَنَّهُ مَنْ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ فى شَهْرِ

امام صادق علیه السلام فرمود: هر که در ماه رمضان آمرزیده نشود

رَمَضانَ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ اِلى قابِلٍ اِلاّ اَنْ یَشْهَدَ عَرَفَةَ

تا سال آینده آمرزیده نشود مگر آنکه در عرفات حاضر شود

و نگاه دارد خود را از چیزهایى که خدا حرام کرده است و از افطار کردن بر چیزهاى حرام و رفتار کن به نحوى که مولاى ما حضرت صادق (علیه السلام) وصیّت نموده و فرموده هرگاه روزه دارى ، مى باید که روزه داری گوش و چشم و مو و پوست و جمیع اعضاى تو ، یعنى از محرّمات بلکه از مکروهات و فرمود باید که روزِ روزه داری تو مانند روزِ افطار تو نباشد و نیز فرموده که روزه نه همین ترک از خوردن و آشامیدن است ؛ بلکه باید در روز روزه نگاه دارید زبان خود را از دروغ و بپوشانید دیده هاى خود را از حرام و با یکدیگر نزاع مکنید و حَسَد مبرید و غیبت مکنید و مجادله مکنید و سوگند دروغ مخورید بلکه سوگند راست نیز و دشنام مدهید و فحش مگوئید و ستم مکنید و بى خردى مکنید و دلتنگ مشوید و غافل مشوید از یاد خدا و از نماز و خاموش باشید از آنچه نباید گفت و صبر کنید و راستگو باشید و دورى کنید از اهل شرّ و اجتناب کنید از گفتار بد و دروغ و افتراء و خصومت کردن با مردم و گمان بد بردن و غیبت کردن و سخن چینى کردن و خود را مُشْرِف به آخرت دانید و منتظر فَرَج و ظُهور قائم آل محمّد (علیه السلام) باشید و آرزومند ثوابهاى آخرت باشید و توشه اعمال صالحه براى سفر آخرت بردارید .

بر شما باد به آرام دل و آرام تن و خضوع و خشوع و شکستگى و مذلّت مانند بنده اى که از آقاى خود ترسد و ترسان باشید از عذاب خدا و امیدوار باشید رحمت او را و باید پاک باشد اى روزه دار دل تو از عیبها و باطن تو از حیله ها و مکرها و پاکیزه باشد بدن تو از کثافتها و بیزارى بجوى به سوى خدا از آنچه غیر اوست و در روزه ولایت خود را خالص گردانى از براى او و خاموش باشى از آنچه حق تعالى نهى کرده است تو را از آن در آشکارا و پنهان و بترسى از خداوند قهار آنچه سزاوار ترسیدن او است در پنهان و آشکار و ببخشى روح و بدن خود را به خداى عزّوجلّ در ایّام روزه خود و فارغ گردانى دل خود را از براى محبّت او و یاد او و بدن خود را به کارفرمائى در آنچه خدا تو را امر کرده است به آن و خوانده است به سوى آن اگر همه اینها را به عمل آورى آنچه سزاوار روزه داشتن است به عمل آورده اى و فرموده خدا را اطاعت کرده اى و آنچه کم کنى از آنها که بیان کردم از براى تو به قدر آن از روزه تو کم مى شود از فضل آن و ثواب آن .

به درستى که پدرم گفت : رسول خدا (صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) شنید که زنى در روز روزه اى جاریه خود را دشنام داد . حضرت طعامى طلبید . آن زن را گفت بخور زن . زن گفت من روزه ام . فرمود : چگونه روزه اى که جاریه خود را دشنام دادى . روزه فقط همین نخوردن و نیاشامیدن تنها نیست . به درستى که حق تعالى روزه را حجابى گردانیده است از سایر امور قبیحه . از کردار بد و گفتار بد . چه بسیار کمند روزه داران و چه بسیارند گرسنگى کشندگان و حضرت امیرالمؤ منین (علیه السلام) فرمود که چه بسیار روزه دارى که بهره اى نیست او را از روزه به غیر از تشنگى و گرسنگى و چه بسیار عبادت کننده اى که نیست او را بهره اى از عبادت به غیر تَعَب . اى خوشا خواب زیرکان که بهتر از بیدارى و عبادت احمقان است و خوشا افطار کردن زیرکان که بهتر از روزه داشتن بى خردان است .

و روایت شده از جابربن یزید از حضرت امام محمد باقر (علیه السلام) که حضرت رسول (صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) به جابر بن عبدالله فرمود : اى جابر این ماه رمضان است ، هر که روزه بدارد روز آن را و بایستد به عبادت پاره اى از شبش را و باز دارد از حرام شکم و فَرْج خود را و نگاه دارد زبان خود را ، بیرون رود از گناهان خود مثل بیرون رفتن او از ماه . جابر گفت یا رسول اللّه چه نیکو است این حدیث که فرمودى ،  فرمود : اى جابر  چقدر سخت است این شرطهایى که نمودم و بالجمله اعمال این ماه شریف در دو مطلب و یک خاتمه ذکر مى شود.

 

آیة الله میرزا حسنعلی مروارید(ره) آیه زهد، پارسایی و ورع، و مجسمه تواضع و خدمت و سعه صدر بود؛ و مصداق روشن این آیه که یار دیرینش آیة ‌الله حاج میرزا جوادآقا تهرانی همواره تلاوت می‌کرد: «تلک الدار الاخرة نجعلها للذین لایریدون علوا فی الارض ولا فسادا.» در تمام عمر کسی را به خویش دعوت نکرد. با آن که برخی از شاگردان او سال‌هاست که مجتهدند، اعلام مرجعیت نکرد و رساله و حاشیه‌ای ننوشت. خشتی روی هم ننهاد و منصبی نخرید، نه تنها در هیچ‌ منظر اجتماعی خود را عرضه نداشت، بلکه از آن گریزان بود. حتی از نگاه دوربین‌های عکاسی و فیلم‌برداری نیز می‌گریخت و صورت خود را می‌پوشاند، و تنها یکی دو مصاحبه خانوادگی به اصرار برخی منسوبین و با قول عدم پخش انجام داد.

همین روحیه باعث گردید فرزندان ایشان نیز به وادی ترویج وی پا نگذارند. به این ترتیب از این عالم عارف، تصاویر کمی در دست ماند. البته این اواخر با از دست رفتن بینایی ایشان، کار برای رسانه‌ها و علاقمندان هموار گشت و دیگر می‌شد به آسانی و بدون اطلاع با ممانعت ایشان، حضور پر برکتشان را ثبت کرد. به دنیا بی‌اعتنا بود و بی‌آنکه حتی از زهد و سادگی بگوید و بیندیشد، در متن زندگی خود به معنای واقعی زاهدانه زیست. همه دیدارهای مردمی و آمد و شد شخصیت‌های علمی و مسئولان بلندپایه در اتاق‌های ساده منزلی محقر و قدیمی صورت می‌گرفت.

متواضع بود، بدون آن که تواضع نمایی کند. او که از استوانه‌های حوزه در امور اجتماعی بود، از سر تواضع از این که در بیانیه‌های جمعی علما نخستین امضا را رقم زند، سر باز می‌زد. در برابر پرسش‌هایی که پاسخ آن کمتر از یقین بود، به راحتی کلمه «نمی‌دانم» یا «چه عرض کنم» بر زبان می‌آورد. اگر پرسش کننده اصرار می‌کرد، با تأکید بر «شاید» و «محتمل است» و با کمال احتیاط ، نظر خویش را طرح می‌کرد، حتی اگر به دفاع از یقینیات خود می‌پرداخت، وارد جدال نمی‌گشت.

با مهربانی با کودکان سخن می‌گفت. با همه عظمت علمی و وقار شخصیتی، گاهی برای‌ آن که نوه خردسالش در منزل ایشان تنها و بی‌همبازی نماند، با او بازی می‌کرد.

 

نهی از غیبت

به شدت از عیب‌جویی بر کنار بود. یکی از تجار متدین که سالیانی ایشان را برای نماز صبح به مسجد می‌برد، روزی از شخصی گله کرده بود. حضرت آیة الله مروارید برای او خاطره‌ای نقل کرد که در نوجوانی از ظلمی که یکی از ارحام به او و خانواده‌شان کرده بود، نزد استاد و مربی خویش حاج شیخ حسنعلی نخودکی از او گلایه کرده بود. استاد ایشان فرموده بود: «پدر شما بیست و پنج سال با من رفیق بود و در این مدت حرف احدی را از او نشنیدم، شما هم برای خدا اینها را اظهار نکن.» بدین ترتیب آیة الله مروارید با نقل این سخن استاد، که خود تا آخر عمر به بهترین صورت بدان عمل کرد، به دوست متدین خود تذکر داد.

نماز را محور سلوک، و دعا و ذکر را عمده‌ترین طریق تعالی معنوی می‌دانست. به نماز اول وقت، بسیار حساس و به جماعت، مفید بود. این مساله از خطوط مهم در تربیت فرزندان و نوادگان به شمار می‌رفت و از معدود مسائلی بود که کمترین سستی در آن، او را به التهاب و عتاب می‌آورد.

در سلوک معنوی به ریاضت‌های خاص اساسا معتقد نبوده و به شدت از آنها پرهیز می‌داد. او آیینه‌ای از سلوک جاری در زندگی، و مراقبت و محاسبه به جای ریاضت کشی بود، اساس روش ایشان در سیر الی‌الله توجه به عظمت خدای متعال و تفکر در نعمات او، سپس محوریت نماز و دعا و ذکر بود.

به نوافل تاکید بسیار می‌ورزید، چندان که در سال‌های پایانی حیات نورانی خویش نیمه شب بارها از مقدار فاصله تا اذان صبح می‌پرسید، تا مبادا وقت فضیلت مناجات و نماز شب از دست برود.

نماز جماعت ایشان به ترتیب در مدرسه میرزا جعفر، مسجد حاج ملا هاشم و مسجد ملاحیدر، برگزار می‌شد. این جماعت، به ویژه در نماز صبح، از دیر باز مورد استقبال مجاوران و زائران و محل اجتماع فضلا و علما بوده است.

رابطه خاص ایشان به حضرت امام رضا علیه‌السلام خود حدیث مفصلی است. او با علاقه و سعی وافر، هر روز صبح به حرم ولی نعمت خود مشرف می‌گردید و پس از زیارت، در پایین پای ضریح مطهر به نجوا و گریه می‌نشست. وی تا آخر عمر پر برکتش با وجود کهولت سن و ضعف بنیه، این عادت را ترک نگفت.

در کتمان کمالات روحی و کرامات نفسی مهارتی تام داشت، چندان که پنهان کردن آن حالات نیز جز برای معدودی از فرزندان و ملازمان خاص، بر کسی معلوم نمی‌شد. هر چند این اواخر، برخی از مشاهدات و مکاشفات‌شان پرده برمی‌داشت. در یک جریان مکاشفه چند ساعته که به سبب تغییر حالت چشم و خطوط چهره، برخی از اطرافیان متوجه شده بودند، به سادگی و با لبخند فرمود: «اینها چیز فوق‌العاده یا تازه‌ای نیست، خداوند برای خیلی از بندگان خود چنین لطف‌هایی دارد، اتفاق خاصی نیست.»

حالت رضا و تسلیم در حرکات و سکنات آن عالم وارسته مشهود بود. به ایشان در این اواخر عرض شده بود: شما که هر روز به خدمت حضرت رضا علیه‌السلام مشرف می‌شوید و رابطه خاص با حضرت دارید، یک روز هم شفای چشمتان را درخواست کنید! در پاسخ‌ فرموده بود: خود حضرت وضع مرا می‌دانند و هر طور صلاح بدانند عمل می‌کنند.

در هیچ یک از بیماری‌های خود اظهار درد نمی‌فرمود، و اطرافیان از درهم رفتن چهره یا احیاناً ناله بی‌اختیار ایشان از شدت درد، ناراحتی جسمی‌شان را در می‌یافتند.

از دعا و مناجات لذت می‌برد. زیارت عاشورای هر روز ایشان زیانزد عام و خاص است، و چشمان اشک آلودش خاطره همیشه کسانی است که در این اواخر به دلیل نابینایی آن عزیز، این زیارت را برایشان می‌خواندند. به ادعیه و اذکار، چه روزانه و چه مربوط به زمان‌های خاص، تأکید بسیار داشت. دائم الذکر بود و گاهی برای کتمان این حالت، خیلی عادی با دست، دهان ذاکر خود را می‌‌پوشاند.

تلاش سلوکی ایشان این بود که با مداومت بر نماز اول وقت و اذکار، نورانیتی در قلب ایجاد شود و زمینه‌ساز توفیقات گردد. از این رو در مجالس نصیحت، اذکار و دعاهای کوچک را با شرح کاملی از معنا و تفسیر آن تعلیم می‌دادند. بر قرائت دعا و ذکر به همان صورت مأثور و دانستن معنای آن تذکر می‌دادند.

 

منبع:

کتاب مروارید علم و عمل،‌ زندگینامه میرزا حسنعلی مروارید

آنچه در این جا می‌خوانید، رهنمودهایی است از عارف واصل حضرت آیة الله العظمی بهجت (مدظله) که آنها را در مناسبت‌های گوناگون افاضه فرموده‌اند.

 

رفع فراموشی و یافتن گم شده با توسل به قرآن

برای پیدا کردن چیز گم شده، این دعا خوانده شود، خوب است: « أَللَّهُمَّ إِنّی أَسْألُکَ – یا مُذَکِّرَ الْخَیْرِ وَ فاعِلَهُ وَ الآمِرَ بِهِ - أنْ تُصَلِّیَ عَلَی محمّد وَ آلِ محمّد، وَ تُذَکِّرَنی ما أنْسانیِه الشّیطانُ ؛ خدایا، ای به یاد آورنده خیر و انجام دهنده آن و فرمان دهنده به آن، از تو می‌خواهم بر محمد و آل او درود فرستی و آنچه را که شیطان از یاد من برده است، به یادم آوری.»

همچنین این دعا، برای به یاد آوردن چیزهایی که فراموش شده مؤثر است. روایتی نیز در این ‌باره از امام حسن عسکری علیه السلام نقل شده است. چه استبعادی دارد که آیه «سَنُقْرِئُکَ فَلا تَنْسی» (اعلی/6)؛ به زودی بر تو فرا خواهیم خواند، تا فراموش نکنی. نیز، برای دفع فراموشی خوانده شود؛ زیرا که در روایت است:

«خُذْ مِنَ الْقُرْآنِ ما شِئْتَ لِما شِئْتَ؛ هر بخش از قرآن را برای هر چه خواستی، برگیر و بهره‌مند شو.»

و این روایت، تذکر و نسیان را نیز شامل می‌گردد. همچنین به نظرم در روایت است که : «یُسْتَشْفَی بِهِ لِکُلِّ دآءٍ ؛ با قرآن می توان برای بهبودی هر بیماری توسل جست.»

با داشتن قرآن و عترت و علمای معاصر، باز این قدر به آمریکا و شوروی گدایی می‌کنیم، تا تفضّلاً چیزی به ما بدهند. حاضریم صبح تا شام، سر راه آنها بنشینیم تا پنج قِران به ما بدهند. صورتِ ظاهرِ ریال‌ها را می‌بینیم، ولی باطن آن را که استعباد(به بند دیگران در آمدن) و نوکری است، درک نمی‌کنیم.

 

اهمیت حفظ قرآن

خدا می‌داند حفظ قرآن، چقدر در استفاده از این معدن و منبع رحمت الهی مدخلیّت دارد. آیا از این بالاتر می‌شود تعبیر کرد که: «مَنْ خَتَمَ [قَرَأ، یا: حَفِظَ] الْقُرْآنَ، فَکَأنَّمَا اُدْرِجَتِ النَّبُوَّةُ بَیْنَ جَنْبَیْهِ [بَیْنَ کِْتفَیْهِ] وَ لَکِنَّه [إلاّ أنَّه] لاَ یُوحیَ إلَیْهِ ؛ هر کس قرآن را ختم کند [یا بخواند یا حفظ کند]، گویی که نبوت در وجود او گنجانده شده است، با این تفاوت که به او وحی نمی‌شود»

یعنی قرآن، غایت کمالِ غیر انبیاء علیهم السلام را به او می‌رساند. ما آنگونه که باید و شاید از قرآن استفاده نمی‌کنیم .

... شخصی می‌گفت: در عرض دو یا سه ماه، دو ختم یا سه بار به صورت عادی، قرآن را ختم نمودم و دیدم که حافظ کل قرآن هستم. حتی به قصد حفظ هم نخوانده بودم.

 

سادگی حفظ قرآن و ضرورت تکرار برای حافظان

قاعدتاً حفظ قرآن خیلی آسان است و تکرار هم لازم ندارد: «سَهَّلَ اللهُ حِفْظَهُ لاُُمَّتِهِ صلّی الله علیه‌ و آله‌ و سلّم؛ خداوند، حفظ آن را بر امت رسول صلی الله علیه و آله و سلم آسان نموده است»، ولی ابقاء و نگهداری از آن، تکرار لازم دارد؛ زیرا که فرمود: «تَعاهَدُوا هَذَا الْقُرآنَ، فَاِنَّهُ وَحْشِیٌّ ؛ قرآن را تکرار کنید، که زود از خاطر می‌رود.»

البته اگر حافظ قرآن در هر شبانه روز، کمتر از یک جزء بخواند، فراموش می‌کند؛ و خواندن بیش از یک جزء در شبانه روز هم، خستگی آور است .

 

منبع:

در محضر حضرت آیة الله العظمی بهجت، محمد حسین رخشاد .